Diğer

18 Mart 2024

Yönetmen ve yapımcı Ezel Akay, Türkiye’deki film dağıtım sisteminden mustarip isimlerden. Son filmi “Osman 8”in dağıtımcısı tarafından az sayıda salon ve seansta gösterilmesi nedeniyle ticari başarısızlığa uğradığını ifade ediyor. Ezel Akay, sinema sektörünün dağıtım sorununun uzun zamandır olduğunu belirterek gündemdeki iddialara ilişkin olarak, “Rüşvet konusunu hep duyuyoruz. Televizyon kanallarının yöneticileri, hatta dijital kanalların yöneticileri için bile böyle söylentiler var” diyerek konunun çok daha derin olduğunun altını çiziyor. Akay sorularımızı yanıtladı.

- Türkiye’de sinemada film dağıtımı konusunda özellikle film yapımcıları tarafından sürekli dile getirilen eleştiriler konusunda neler söylersiniz?

Bütün dünyada dağıtımcılar konusunda yakınmayan hiçbir sinemacı, yapımcı, yönetmen yoktur maalesef. Sinema endüstrisinin en “ticari” bölgesi dağıtım, sanatçılar ve tüccarlar arasındaki en hararetli tartışmaların, savaşların yer aldığı alan da bu alan. Milyonlarca lira harcayarak film yapıyorsunuz ve “dağıtılmıyor!” Koca perdeler için yaptığınız, insanlar bir araya gelip hep birlikte gülüp ağlasınlar, birbirlerine sorup anlasınlar diye yaptığınız filmlerin bir cep telefonundan, bilgisayar ekranından ya da hadi, bir akıllı televizyondan, ama yine yalnız başına izlenmesine razı olmak durumundasınız. Birçok ülkede buna çareler üretilmiş, ama mücadele sürüyor.

- Türkiye’de çare üretiliyor mu?

Türkiye’deki dağıtım tekeli geçtiğimiz son 2-3 yılda biraz kırılmaya başladı, ama çok zayıf bir kırılma. 79 ilde toplamda 368 sinema ve 2.129 perde var. Nüfusa göre salon sayısı az. Biletler 120-300 TL arasında. Durum berbat, bir de buna dağıtım firmalarının filmlerin vizyon hayatını neredeyse 1 haftaya indiren telaşları, vicdansızlıkları ya da kararsızlıkları ekleniyor. 150 salonda çıkıp da ancak 3-4 haftada 10 bin seyirci toplayan bir filmin (kalitesi de feci düşük) perde sayısına dağıtımcılar nasıl karar veriyor, hayret etmek -ve de tabii şüphelenmek- durumunda kalıyorum.

- Dağıtımcılara rüşvet vererek filmini vizyona sokup para kazandığını iddia eden kişiler var. Bu konu hakkında neler söylersiniz?

Hani dedim ya “Şüphelenmek durumunda kalıyorum…” İşte bu, o! Bu toplumun en belalı kara-kültürü rüşvetin, bizim sektöre de sızacağını valla akıl edemezdim. Dağıtım şirketlerinin yöneticilerinin filmleri vizyona sokmak, salon sayısını yüksek tutmak, vizyon süresini uzatmak için rüşvet aldıklarını hep duyuyoruz. Her yerde dedikoduları yapılıyor. Televizyon kanallarının yöneticileri, hatta dijital kanalların yöneticileri için bile böyle söylentiler var. Söylenti sözünü nezaketimden dolayı kullanıyorum tabii. Ama işin daha garibi, şirketlerin sahiplerinin bu duruma göz yummaları. “Yesin ama işimi yapsın” mantığı inanılır gibi değil. Rüşvet alıp verenler o kadar güçlendiler ve etraflarındaki suç ortaklarını öyle çoğalttılar ki, patronları tehdit edecek hale geldiler büyük ihtimal. Ama kesinlikle ticaretin yararına çalışmıyor bu pis kültür. Yavaş yavaş salonlar seyirci kaybediyor, TV’ler izleyici, dijital kanallar abone kaybediyorlar. Film konuları çeşitliliğini kaybediyor, “aynı şeyler” izlemekten seyirci bıkıyor. Yaratıcılar da çaresiz sürekli aynı klişelerle film üretiyorlar.

- Siz de yönetmen kimliğinizin yanında yapımcılık da yaptınız, yapıyorsunuz. En son vizyona giren “Osman 8” isimli filminiz yeterli salon bulamadığı için seyirci ile buluşamadı. Orada nasıl bir süreç izlendi ve neler oldu?

Tabii, birkaç mesele var “Osman 8”in vizyonuyla ilgili. Popüler formatta bir filmin vizyon zamanlaması önemli. Biz Covid sonrası girmek zorunda kaldık vizyona. Nisan ayında vizyona girdi filmimiz. Oysa mart ortası dağıtıma girmiş “Bergen” filmi olağanüstü sayıda (bin 100 salon/perde) salonda gösterime girerek birçok filmden “yer kaptı.” Bu da yine dağıtımcıların “Bir an önce ne kadar hızla para toplarsak o kadar iyi” zihniyetinin bir parçası. “Bergen”,........

© T24