4 Aralık 2025 tarihli Beyaz Saray ulusal güvenlik stratejisi ile 23 Aralık 2025’te yayımlanan Pentagon Çin değerlendirmesi aynı fotoğrafın iki farklı ışığı gibi. Birincisi niyet beyanı, ikincisi ise takvimli risk muhasebesi. Bu ikisi yan yana geldiğinde küresel ekonomi için 2026 ve sonrasının ana teması daha net görünüyor. Küreselleşme bitmiyor ama artık daha pahalı, daha yavaş ve daha güvenlik odaklı bir versiyona evriliyor.

İlk etkilenme hattı risk fiyatlaması olacak. Aralık 2025 sonunda piyasa dili bize jeopolitik gerilim artarken bile enerji fiyatlarınım şimdilik sakin kalabildiğini, çünkü arz fazlası beklentisi güçlü olduğunu söylüyor.

Brent petrol yaklaşık 61,9 dolar civarında. Bu sakinlik, riskin ortadan kalktığı anlamına gelmiyor. Tam tersine, enerji gibi fiziki mallarda kısa vadede fazla arz fiyatı bastırırken, taşımacılık, sigorta ve sermaye maliyetleri gibi görünmeyen kalemler maliyet tabanını yukarı itiyor.

Drewry World Container Index 25 Aralık 2025 haftasında 40’lık konteyner başına 2.213 dolar seviyesinde. Kuru yükte Baltic Dry endeksi 24 Aralık 2025’te 1.877 puan civarında. Yani navlun tarafında pandemideki şok yok ama Asya Avrupa ve Transpasifik hatlarında yeniden artan bir gerginlik primi birikiyor. Çin’in 29 Aralık 2025’te Tayvan çevresinde abluka simülasyonuna varan canlı atış tatbikatları da bu primin psikolojik zeminini güçlendiriyor.

İkinci hat sermaye maliyeti ve yatırım iştahı. Şu an ABD 10 yıllık tahvil getirisi yaklaşık %4,12 civarında. Bu seviyenin anlamına bakmak lazım. Dünyanın risksiz faiz çıpası hala yüksek ve bu, üretken yatırımı da borç çevirmeyi de daha pahalı kılıyor.

Jeopolitik rekabet sertleştikçe savunma, stratejik stok, yarı iletken kapasitesi ve enerji güvenliği gibi alanlara kamu destekleri artıyor. Bunun yan etkisi, özel sektörün her projeyi daha yüksek iskonto oranıyla değerlendirmesi. Sonuçta dünya ekonomisi büyümeyi sürdürse bile daha düşük hızla ve daha yüksek finansman........

© Milat