Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail’in Gazze’ye yönelik işgali devam ederken, Güney Kafkasya’nın 30 yılı aşkın süredir yoğun çatışmalara ev sahipliği yapan iki ülkesi Azerbaycan ve Ermenistan, hiç olmadığı kadar barışa yakın. Azerbaycan’ın Ermenistan üzerinde elde ettiği zafer, bölgenin jeopolitiğinin ve dünya devletlerinin Güney Kafkasya’ya yönelik stratejilerinin değişmesine neden oldu. İki ülke arasında barış anlaşması imzalanırsa, bu sonucun Güney Kafkasya, Rusya, Türkiye, İran ve Avrupa için de derin etkileri olacaktır.

İkinci Karabağ savaşını bitiren 9 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşmasının niteliği, taraflar arasındaki çatışmaları durdurmaya yöneliktir. Diğer bir ifadeyle, kalıcı barışı temin etme özelliğine sahip değildir. Tarafların barış amacıyla yükümlülük altına girebilmeleri için uluslararası hukuk kriterleri çerçevesinde bir barış antlaşmasının imzalanması gerekmektedir. Bu kriterlerden kasıt, uluslararası hukukun temel prensipleri olan "egemenlik" ve "toprak bütünlüğü" ilkelerine saygıdır. Kalıcı bir barış antlaşmasının imzalanması, hukuki olarak tarafların birbirinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duydukları anlamına gelecektir.

İkinci Karabağ savaşına kadar Ermenistan’ın fiili işgali nedeniyle Azerbaycan’ın egemenliği ve toprak bütünlüğü ihlal edilmişti. Bu durum, barış ihtimalini imkansız kılmaktaydı. Bununla birlikte, uluslararası ilişkileri şekillendiren temel unsur fiili ve hukuki güçtür. Azerbaycan bu anlamda Ermenistan’a göre oldukça elverişli bir pozisyondadır. Şöyle ki, Azerbaycan’ın topraklarının Ermenistan tarafından işgali, BM Güvenlik Konseyi’nin 1993 yılında aldığı 4 kararla tespit edilmişti. Bu da hukuki argüman bakımından Azerbaycan’ın işgale maruz kaldığını göstermekteydi. Fiili olarak da Güney Kafkasya’nın en güçlü aktörü Azerbaycan’dır.

Bu temel unsurlar, Azerbaycan’ın topraklarını geri almasını sağladı. Azerbaycan’ın 44 gün gibi kısa bir süre içerisinde topraklarını işgalden kurtarması, Ermenistan’ı Azerbaycan’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymaya mecbur bıraktı. Daha........

© Independent Türkçe