YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA LİMİTED ŞİRKET MÜDÜRLERİNE KARŞI AÇILACAK SORUMLULUK DAVALARINDA USUL HUKUKU KURALLARI

(TTK.m.644/1-a’nın Atfıyla TTK’nın 553)

Türk Ticaret Kanunu’nun 644/1.maddesinin atfi ile şirket yönetim organı üyelerinin sorumluluk davaları bakımından anonim ortaklık kuralları kıyasen limited ortaklıklarda da uygulama alanı bulur (Prof.Dr.Oruç Hami ŞENER, Limited Ortaklıklara İlişkin Emsal Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi, Ankara 2024, s.563). Bu kapsamda TTK’nın 553. ve 555.maddesi uyarınca şirkete verilen zarar dolayısıyla zarar gören ortaklar, şirketin zararı sebebiyle şirketin müdürler kurulu üyelerine karşı sorumluluk davası açabilirler (Prof.Dr.Ersin Çamoğlu, Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri, İstanbul 2020, s.191 ; Doç.Dr.Birgül SOPACI ÖZTUNA, Limited Şirketlerde Müdür, Ankara 2022, s.254 ; Soner ALTAŞ, Limited Şirketler, 7.Baskı, Ankara 2016, s.591).

Önemi gereği tekraren belirtmek gerekir ki TTK 644/1-a’nın atfıyla limited ortaklıklarda da uygulanacağını belirttiği TTK’nın 553.maddesinde, ortaklık ve ortaklar yönünden müdürlerin kusuruyla bir zarar ortaya çıkması halinde şirket ortaklarının kanundan veya ortaklık sözleşmesinden doğan zararlar nedeniyle şirket müdürlerine başvurabileceği açıktır (Prof. Dr.Oruç Hami Şener, Limited Ortaklıklar Hukuku, Ankara 2017, s.792). Burada TTK m.555/1’de, şirketin uğradığı zararın tazminini şirket ve her bir pay sahibinin münferiden isteyebileceği hüküm altına alınmıştır (Dr.Soner ALTAŞ, Limited Şirketlerde Kurucuların, Müdürlerin ve Tasfiye Memurlarının Hukukî Sorumlulukları, tacirsoft.com.tr). Nitekim limited şirketlerde, şirket müdürlerinin ortaklığa verdiği zararlar sonucunda ortaklar ve alacaklıların menfaati zarar görebilir. Bunun haricinde müdürlerin ortaklık malvarlığına zarar vermeksizin ortakları veya alacaklıları zarara uğratması da mümkündür. Bu nedenle yasa koyucu tarafından sadece ortaklık tüzel kişiliği değil ortaklar ve alacaklıların da şirket müdürlerine karşı sorumluluk davası açabileceği hükme bağlanmıştır (Dr.Mustafa AKSOYAK, Limited Ortaklıklarda Müdür Kararlarının Genel Kurul Onayına Sunulması, Ankara 2023, s.174). Yargıtay uygulamasında da aynı görüş mevcuttur (Yargıtay 11.Hd. 10.02.2015 T. 2014/3664 E. 2015/1626 K. ; Yargıtay 11.Hd. 05.11.2013 T. 2012/5812 E. 2013/22160 K.).

Yargıtay 17.Hukuk Dairesi’nin 14.10.2020 Tarihli 2019/2050 Esas 2020/5565 Karar sayılı kararı; “…Türk Ticaret Kanununda şirketin uğradığı zararın şirket tarafından sorumlulardan (kurucular, müdürler, yöneticiler, tasfiye memurları vd.) istenmesi yani taraf ehliyetinin şirkette olması öngörülmüş, şirketin ihmali ya da sorumluların şirkete hakim olmaları nedeniyle dava açmamaları olasılığı düşünülerek zararın giderilmesi davasını açma hakkı şirket ortaklarına da verilmiş, ve bu husus 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 555/1 maddesinde “şirketin uğradığı zararın tazminini şirket ve her bir pay sahibi isteyebilir” biçiminde düzenlenmiştir. Ancak limited şirket ortakları tazminatın sadece şirkete ödenmesini isteyebilir. Kendilerine ödenmesini isteyemezler. Bu açıklamalar karşısında, şirket hakim ortağı olan davacı … tarafından yapılan satış işlemi ve sonuçları limited şirketi doğrudan ilgilendirdiğine göre, ŞİRKET ORTAĞININ DAVA AÇABİLECEĞİ, DAVA AÇMAKTA HUKUKİ YARARININ BULUNDUĞU KUŞKUSUZDUR. Hâl böyle olunca, işin esasına girilerek, iddia ve savunma doğrultusunda tarafların tüm delillerinin toplanması, İİK 278, 229-280. maddeler tartışılarak toplanan ve toplanacak delillerin birlikte değerlendirilip, varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması isabetsizdir.”

Sonuç olarak TTK’nın 555.maddesindeki düzenlemeyle ortaklar, dava açabilme yetkisi yönünden şirketle aynı düzeyde kabul edilmiş olup ortağın genel kurul onayı aranmaksızın hükmedilecek tazminatın şirkete verilmesini talep etmek kaydıyla müdür yahut müdürler aleyhine doğrudan sorumluluk davası açması mümkündür (Dr.Soner ALTAŞ, Ortak Limited Şirket Müdürü Aleyhine Doğrudan Tazminat Davası Açabilir mi?, tacirsoft.com.tr).

TTK.m.644/1’in atfıyla TTK.m.553’te kusurları ile kanun ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal eden müdürlerin, şirkete ve pay sahiplerine karşı sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır. Bu nedenle limited şirket müdürlerine karşı kusurlu olarak kanun ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal etmeleri halinde şirkete ve pay sahiplerine vermiş oldukları zarardan ötürü her bir pay sahibi sorumluluk davası açabilecektir (Doç.Dr.Birgül SOPACI ÖZTUNA, Limited Şirketlerde Müdür, s.268-280). Bu çerçevede limited şirket müdürlerinin sorumluluğu davalarının davalısı konumunda, şirketin ya da ortağın zarara uğramasına neden olan ve şeklen ya da fiilen müdür konumunda bulunan müdür veya müdürler vardır (Prof.Dr.Oruç Hami ŞENER, Limited Ortaklıklar Hukuku, s.798). Dolayısıyla bu davalarda dava ortaklar tarafından açılsa dahi davanın ortaklık tüzel kişiliğine karşı açılması söz konusu olamaz, husumet zarara sebep olan müdürlere yöneltilir (Prof.Dr.Oruç Hami ŞENER, Limited Ortaklıklara İlişkin Emsal Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi, Ankara, 2024, s.531-533).

Yargıtay uygulamasında da aynı görüş hakimdir. Nitekim Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 10.02.2015 Tarihli 2014/3664 Esas 2015/1626 Karar sayılı ilamında; “…TK’nın 644.maddesince yapılan atıf gereği aynı Yasa’nın 555.maddesi uyarınca eldeki davayı açma hakkının bulunduğu ve hükmedilecek tazminatın da şirkete verilmesini talep ettiği gözönüne alındığında, davanın şirkete karşı değil, şirketi zarara uğrattığı iddia edilen müdüre karşı açılmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Bu itibarla, mahkemece, taraflar arasındaki uyuşmazlığın değinilen hükümler gözönüne alınmak suretiyle çözümlenmesi gerekirken, hatalı hukuki değerlendirme ile davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davacı-karşı davalı yararına bozulması gerekmiştir.” şeklinde hüküm tesis edilmiştir.

Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 10.02.2015 Tarihli 3664 Esas 1626 Karar sayılı kararında da aynı hususlar vurgulanmıştır; “...Dava, limitet şirket müdürü olan davalının, şirkete ait parayı zimmete geçirdiği ve şirkete ait ruhsatı muvazaalı olarak sattığı iddiası ile açılan, limited şirket yöneticisinin sorumluluğu hukuki nedenine dayalı tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece, şirket müdürünün eylemleri nedeniyle zarara uğranılması halinde husumetin şirkete yöneltilmesi gerektiği gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiştir. …dava, limited şirket müdürünün sorumluluğu davası niteliğini haiz olup, şirket ortağının 6102 sayılı TTK'nın 644'üncü maddesince yapılan yollama gereği, aynı Yasa'nın 555'inci maddesi uyarınca, eldeki davayı açma hakkının bulunduğu ve hükmedilecek tazminatın da şirkete verilmesini talep ettiği göz önüne alındığında, davanın şirkete karşı değil, şirketi zarara uğrattığı iddia edilen müdüre karşı açılmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır.”

Tüm bu hususlarla birlikte 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 107/1.maddesinde; “Davanın açıldığı tarihte alacağın miktarını yahut değerini tam ve kesin olarak belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyeceği veya bunun imkânsız olduğu hâllerde, alacaklı, hukuki ilişkiyi ve........

© Hukuki Haber