Enflasyon düzeltmesine ilişkin 563 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (563 sıra no’lu VUK-GT), 31 Ağustos 2024’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Gece gündüz çalışarak enflasyon düzeltmesini yapıp geçici vergi beyannamelerini buna göre veren mali müşavirler haklı bir serzeniş içindeler. Tartışmalar iyice alevlenmiş durumda ve özellikle şu iki noktada toplanıyor:

Hazine ve Maliye Bakan­lığı, 31.12.2023 tarih­li gelir tablosundaki brüt satışlar toplamı 50 mil­yon TL’nin altında olan mü­kelleflerin 2024 hesap döne­minin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri için enflas­yon düzeltmesi yapmamala­rını düzenleme yetkisine sa­hip mi?

31.08.2024 tarihi itibarıyla 2024 hesap dönemi ikinci geçici vergi dönemine ilişkin beyanna­melerini veren mükellefler, dü­zeltme beyannamesi vermek zo­rundalar mı?

VUK mük. md.298, f.A, b.8-b ge­reğince, Bakanlık “Mükellef veya meslek grupları ya da mükellef­lerin aktif toplamları veya ciro­ları itibarıyla hangi tür malî tab­loların; enflasyon düzeltmesine tâbi tutulup tutulmayacağını ve geçici vergi dönemlerinde düzel­tilip düzeltilmeyeceğini belirle­meye,… yetkilidir.”. Nitekim, 563 sıra no’lu VUK-GT’de de (md.2), Tebliğin yasal dayanağı olarak bu düzenleme gösterilmektedir.

Ancak, VUK mük. md.298, f.A, b.8-b Anayasa’ya aykırıdır. Çün­kü, enflasyon düzeltmesi, değer­leme ve bu bağlamda ‘matrah’a ilişkindir; ödenecek vergi mik­tarını doğrudan etkilemektedir. Bakanlık da, enflasyon düzelt­mesine ilişkin hükümlerin esas itibariyle ‘değerleme hükümle­ri’ olduğunu bizzat belirtmekte­dir (30.12.2023 tarih ve 555 sı­ra no’lu VUK-GT md.56). Dola­yısıyla, VUK mük. md.298, f.A, b.8-b, mükelleflerin farklı kural­lara göre matrahlarını hesapla­maları, dolayısıyla farklı vergi borcuyla yükümlenmeleri sonu­cunu doğurmaktadır.

Anayasa’da düzenlenen ya­sallık ilkesi gereğince, verginin temel unsurları ancak yasay­la düzenlenebilir, değiştirilebi­lir, kaldırılabilir. Anayasa Mah­kemesi’nin yerleşik içtihatları­na göre (örneğin, K.2009/146), mükellef, matrah ve vergi mikta­rı, verginin temel unsurla­rındandır. Yasa koyucunun temel unsurları düzenleme yetkisi inhisari olup, yürüt­me organına devri mümkün değildir. Kısaca, VUK mük. md.298, f.A, b.8-b hem ya­sallık ilkesine hem de yasa­ma yetkisinin devri yasağı­na aykırıdır. Buna bağlı ola­rak, 563 sıra no’lu VUK-GT görev gasbı nedeniyle........

© Dünya