Η προβαλλόμενη αντιπαράθεση μεταξύ μιας «νεωτεριστικής» και μιας «συντηρητικής» αντίληψης του γάμου, καλύπτει ένα πολύ πιο βαθύ και ουσιαστικό διακύβευμα. Το θέμα του γάμου ομόφυλων ζευγαριών δεν είναι τόσο σημαντικό θέμα αυτό καθ’ αυτό, όσο είναι οι αυτονόητες και νομοτελειακές του προεκτάσεις.

Οι προεκτάσεις αυτές οδηγούν απευθείας στην τεκνοθεσία και, από κει, στις συνθήκες αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους. Το θέμα συνεπώς ξεκινάει από μια σχετικά δευτερεύουσα συζήτηση, αλλά καταλήγει θέτοντας μια αναθεώρηση της αντίληψης της υπόστασης του ανθρώπου. Το παρόν κείμενο δεν αποτελεί υπεράσπιση της μιας θέσης ή της άλλης, αλλά είναι μια προσπάθεια καλύτερου προσδιορισμού ενός τόσο σημαντικού διακυβεύματος.

Για να μην υπάρξει παρανόηση σχετικά με όσα γράφω ακολούθως, νοιώθω την ανάγκη να συνοψίσω τις θέσεις μου σχετικά, αφενός με τον γάμο και, αφετέρου με τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών. Πρώτον, το θέμα του γάμου με αφήνει προσωπικά αδιάφορο. Συμμερίζομαι μάλλον την αντίληψη που εκφράζει ποιητικά ο γνωστός τραγουδοποιός Georges Brassens με το τραγούδι «La non demande en mariage» (1).( To νόημα του τραγουδιού είναι ότι η αληθινή αγάπη δεν απαιτεί τον θεσμό του γάμου- Σημείωση της Σύνταξης)

Δεύτερον, είμαι υπέρμαχος και έχω αγωνιστεί για την ελεύθερη πρόσβαση των ομόφυλων ζευγαριών στον θεσμό του Συμφώνου Συμβίωσης. Τρίτον, δεν αξιολογώ το θέμα από θρησκευτική ή ηθική σκοπιά. Τέταρτον, πιστεύω ότι το δικαίωμα υιοθεσίας ενός πολίτη, ως άτομο, δεν μπορεί να περιορίζεται από τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.

Η προσέγγισή μου εστιάζει στις νομοτελειακές κοινωνικές, ανθρωπολογικές και πρακτικές προεκτάσεις του γάμου ομόφυλων ζευγαριών. Υπάρχει σήμερα μια ισχυρή σύγκληση για την νομοθέτηση ενός τέτοιου θεσμού, αφενός από μια νεοφιλελεύθερη αντίληψη εν ονόματι της «ελευθερίας», και αφετέρου από μεγάλο μέρος της Αριστεράς, εν ονόματι των «δικαιωμάτων».

Παρεμπιπτόντως, προκαλεί εντύπωση η ξαφνική ένθερμη αφοσίωση, ανύπαρκτη μέχρι πρόσφατα, ορισμένων αριστερών στον θεσμό του γάμου. Και ακόμα περισσότερη εντύπωση προκαλεί η απουσία από τον λόγο τους κάθε αναφοράς στην ιστορική και κοινωνιολογική υπόσταση του γάμου. Ας υπενθυμίσουμε, ότι σύμφωνα με τον Friedrich Engels, ο γάμος συνδέεται απευθείας με το θέμα της κληροδότησης στις κοινωνίες όπου εμφανίζεται η ιδιωτική περιουσία (2), και δεν έχει καμία σχέση με «δικαίωμα» ή «ελευθερία».

Το ουσιαστικό ερώτημα, που δυστυχώς ανεπαρκώς τίθεται στο δημόσιο διάλογο, είναι αν οι προεκτάσεις του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών οδηγούν πράγματι σε διεύρυνση των εννοιών των δικαιωμάτων και της ελευθερίας. Ας εξετάσουμε λοιπόν ποιες θα είναι αυτές οι προεκτάσεις, που αργά ή γρήγορα (και μάλλον γρήγορα), νομοτελειακά θα επέλθουν.

Ανθρωπολογικά, βιολογικά και ιστορικά, ο γάμος είναι ένας θεσμός που ενώνει μια γυναίκα και έναν άνδρα, ενόψει της αναπαραγωγής, η οποία στο ανθρώπινο είδος είναι αμφιγονική. Ο γάμος δεν είναι θεσμός απλής συμβίωσης (όπως το Σύμφωνο Συμβίωσης), ούτε αναγκαίος ή ικανός θεσμός της αγάπης (έστω και αν η αγάπη είναι πολύτιμη στο πλαίσιο του γάμου, όπως και σε κάθε σχέση).

Η αγάπη που έχουμε για έναν φίλο ή έναν συγγενή, δεν μας οδηγεί βέβαια στο γάμο. Ούτε χρειάζεται να παντρευτούμε την/τον σύντροφό μας για να την/τον αγαπήσουμε, ενώ μπορεί να μας αφήνει συναισθηματικά αδιάφορο στο πλαίσιο ενός γάμου. Ας το πούμε πιο απλά, αν δεν υπήρχε το βιολογικό θεμέλιο της αμφιγονικής αναπαραγωγής, δηλαδή της αναπαραγωγής μέσω συνένωσης δυο ατόμων διαφορετικού φύλου, δεν θα υπήρχε και γάμος.

Από κοινωνιολογική σκοπιά, γάμος ίσον σεξουαλική........

© TVXS