Geçenlerde biri bana bir yazı gönderdi. Bu yazıda tarihin kendine ait bir akışı olduğu ve tarihi aktörlerin hiçbir öneminin olmadığı anlatılıyordu. Örnek olarak Adolf Hitler veriliyordu ve o olmasa da Almanya'nın İkinci Dünya Savaşını çıkaracağı söyleniyordu. Ayrıca hatalı bir biçimde Marx'ın tarihte gerçekleşen her olayın gerçekleşmek zorunda olduğu için gerçekleştiği sözü bağlamı göz ardı edilerek alıntılanıyordu. Ayrıca yazar, kader olgusunu da tezine delil olarak kullanıyordu.

Öncelikle kader ile ilgili örnek tam bir cehalet taşıyor. Çünkü kader sebeple sonuca bir bakar. Yani kaderde İkinci Dünya Savaşının Adolf Hitler eliyle Almanlar tarafından başlatılacağı yazılıydı. "Hitler olmasaydı da savaşı Almanya başlatırdı" demek doğru bir Kader anlayışına aykırıdır. Çünkü kaderde ikisi bir yazılmıştır. Bu maktül nasıl olsa ölecekti deyip katilin cezasını affetmeye benzer ki adalete ve mantığa aykırıdır.

İkinci olarak Marx'ın sözü de bağlamından koparılmıştır. Doğru, Marx tarihi pozitif bilimler gibi ele almıştır ama ona göre aktörler, kahramanlar etkisiz değil aksine tarihin bir ürünü olarak belirleyici konumdadırlar. Ama bununla beraber tarihi şahsiyetler de zamanın akışının ürünüdürler. Yani bir diyalektik vardır.

Burada Einstein'in genel göreliliği ile ilgili söylenmiş bir sözü çok anlamlı buluyorum:........

© Risale Haber