Aldous Huxley’in Türkiye’de “Cesur Yeni Dünya” adıyla yayınlanan “Brave New World” adlı kitabı bizde nedense okurlardan ve kamuoyundan adeta gizlenmiş, Atatürk’ün bu kitaptaki yeri ise bir iki değinme dışında hiç ele alınmamıştır.

KİTABIN GERÇEK ADI

Bu arada kitabın adıyla ilgili bir anımsatma yapayım. Bu ad Shakespeare’in “Fırtına” adlı oyunundan alınmıştır. Oyundaki bir tiratta “Ah, harika! Ne kadar güzel yaratıklar var burada! İnsanlık ne kadar da güzel! Ah, böyle insanların bulunduğu bu dünya dünyaların en güzeli!” deniliyor. Huxley, kitabının adını bu ironik satırlardan alarak “Güzel Yeni Dünya” koymuştur

Shakespeare döneminde “brave” sözcüğü “güzel” anlamında kullanıldığı için Türkiye hariç bütün dünyada kitabın adı çevrilirken cesur değil “güzel” ya da “iyi” sıfatı kullanılmıştır. Zaten kitapta anlatılanlarla “cesaretin” bir ilgisi de yoktur.

EN BÜYÜK 20 ROMANDAN BİRİ AMA TÜRKİYE’DE BİLİNMİYOR

Fransızca’da “dünyaların en iyisi”, Almanca’da “yeni güzel ülke” anlamları taşıyan başlıklarla yayınlanmış olan bu kitap Modern Library’ye göre geçen yüzyılda İngilizce olarak basılan 100 kitap arasında ilk sıralardadır.

20’inci Yüzyılın bitişinden 1 yıl önce Fransa’da yayınevleri ve gazeteciler tarafından yapılan 200 kitaplık bir liste üzerinden 17 bin kişinin katıldığı bir ankette ise aynı kitap 21’inci sıradadır.

BBC, The Observer ve Le Monde tarafından yapılan listelerde de benzer sonuçlara varılmıştır.

1932 yılında gelecek üzerine bir çeşit karşı ütopya olarak yazılmış olan “Güzel Yeni Dünya”, batılı edebiyat eleştirmenleri tarafından George Orwell’in 1949’da yayınlanan 1984 romanıyla karşılaştırılmıştır. Türkiye’de ise Orwell’e tapınırcasına hayranlık duyulurken, Huxley’den söz bile edilmemiştir. Oysa 1984 romanı Orwell’in sağlığında yaşayarak tanıdığı Nazizm ve Stalinizm rejimlerinin özelliklerini karikatürize etmekten ibaretti. Ve bunun için olağanüstü bir hayal gücüne dayanan derin bir öngörü de gerekmiyordu. Hâlbuki Huxley’in “Güzel Yeni Dünya” eseri hem insanlığa temel eleştiriler içeriyor, hem de mevcut totaliter rejimlerin yerini alacağını söylediği teknolojik gösteri ve haz toplumunun işaretlerini gerçek bir kâhin gibi anlatıyordu.

Orwell’e hayranlık ve Huxley’e ilgisizliğin sadece Türkiye’de olması da oldukça ilginçtir. Amerikan Modern Library’nin sıralamasında “Güzel Yeni Dünya” 5’inci iken 1984 romanı 13’üncüdür. Fransız Le Monde’un tercihine göre ise Huxley’in eseri 20’inci Orwell’inki 21’incidir.

Bu garip durumun elbette bir açıklaması vardır. Bunun bir nedeni Orwell’in kitabının insan toplumunun geleceği üzerinde bir fikir egzersizi olmaktan çok Soğuk Savaş döneminin Sovyet rejimine karşı bir propaganda broşürü özellikleri taşımasıdır. Kendisi bizzat İngiliz istihbarat elemanı olan Orwell’in fikirleri ve eserleri tüm dünyada benzer çevrelerce yayılmış, desteklenmiş ve örneğin Hayvanlar Çiftliği adlı eseri İngilizce öğretilen kolej çocuklarının el kitabı olarak kullanılmıştır.

HUXLEY BİR KÂHİN GİBİYDİ

Aldous Huxley ise bir aşağı orta burjuva olan Orwell’in (gerçek adı Eric Blair) tersine........

© OdaTV