“Kendilerine yasak edilen şeyler karşısında küstahça diretince onlara, “Aşağılık maymunlar olun!” dedik.

Allah (cc) peygamberler zamanında İsrailoğulllarını denemek için bazı yasaklar koydu. Bunlardan birisi balık avlama yasağı idi. Onlardan bazıları hem Cuma gününe saygısızlık ettiler, hem de Allah’ın koyduğu sınırları çiğnediler. (Bkz: Nisâ 4/47-54. A’râf 7/163. Nahl 16/124)

Yasağı delmek için Cumartesi öncesinde balıkların geçebileceği su yolları yaptılar. Ya da ağlarını suya atıyorlar, yasak bitince çekiyorlardı. Böylece kendilerince hem yasağa uymuş oluyorlar, hem de balık avlamış oluyorlardı. (Taberî, İbni Cerir. Câmiu’l-Beyân, 1/370-373. Ancak, Taberî’in bu haberini isbat edecek bir delilimiz yok.)

“Kendilerine yasak edilen şeyler karşısında küstahça diretince onlara, “Aşağılık maymunlar olun!” dedik.” (A’raf 7/166)

Burada soru şu: Allah (cc) onları sûreten (şeklen) mi, sîreten (ahlâken) mi maymuna çevirdi?

Acaba “hakir maymunlar olun” emrinden sonra İsrailoğullarından bazıları gerçekten fiziken/biyolojik olarak maymun mu oldular, yoksa Allah onlara “maymun gibi olun, ya da maymun gibi değersiz olun” mu dedi?

Yani bu bir nevi lanet midir, yoksa biçimsel bir dönüşüm müdür?

Bazı toplumların arasından maymun ve domuz, tağuta kulluk yapanların çıkarılması (Bkz: Mâide 5/60) maymuna ve domuza benzeyecek kadar bir lanet midir, tağuta kul olacak kadar bir sapıklık mıdır?

Yoksa Allah gerçekten onları maymun, domuz ve yalancı tanrıların (tağutların) kulu/kölesi mi yaptı?

Pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da farklı görüşler var. Bazı tefsir bilginleri, ayette sözü edilen maymunlaştırma olayının temsilî, bazıları da gerçek olduğunu söylemişlerdir.

Bazıları bu “birer aşağılık maymunlar olun!” ifadesini “maymun gibi olun, maymun karakterli olun, maymundan beter olun” şekillerinde anlamışlarsa da müfessirlerin çoğunluğuna göre ayetin zahirine göre bu, gerçek anlamında kullanılmıştır. (Bkz. Mâide: 5/60. A’raf: 7/163-166)

Onlara göre bu açık anlamlı nasslar mecazi olarak anlaşılamaz.

Meshin niteliğini yorumlayanlar ise olayı aklîleştirmeyi, bir bakıma evrenselleştirmeyi amaçlamışlar, günahkâr insanların manevi olarak insanlıklarını kaybetmiş olabilecekleri, dolayısıyla kendilerini her an sorgulamaları gerektiği mesajını vermek istemişlerdir. (Coşkun, A. TDV İslâm Ansiklopedisi, 29/303)

Tabiîn dönemi tefsircilerinden Mücâhid bu meshin bir temsil ve teşbih (benzetme) olduğunu söylemiş. Ona göre maymuna ve domuza çevrilme “bu hayvanların karakterine bürünme” anlamındadır. Dönüşüme uğrayan (meshedilen) onların bedenleri değil, ruhları ve kalpleridir.

Taberî bu........

© Mir'at Haber