‘Mukarrebûn’ kelimesinin aslı ‘karube’ fiili sözlükte; uzaklığın zıddı olarak mekan, zaman, nisbet, mesafe, ilgi ve kök/asıl açısından yakınlaşmayı ifade eder.

Kur’an ‘karube’yi fiil ve isim olarak, yasak, yakınlaşma, arkadaş, hısımlık (akraba), yakınlaştırılmış (mukarrab) gibi bir kaç anlamda kullanıyor. Biz bu yazıda ‘mukarrab’ üzerinde duracağız.

‘Mukarrab’ itibar ve pâye açısından yakın olmayı, yakınlaştırılmayı anlatır. (el-Isfehânî, R. el-Müfredât, s: 601)

‘karuba’ fiilinin tef’ıl kalıbında ‘karrabe’dir. Bunun bir kaç anlamı var ama konumuz açısından; bir şeyi yaklaştırmak, yakın etmek anlamını ele alacağız.

‘Mukarrab’ bu kalıpta tümleçtir (ism-i mef’uldür) ve yakınlaştırılmış, yakın edilmiş ya da yakınlardan edilmiş demektir… Kur’an’da sekiz âyette; ‘mukarrebûn veya mukarrabîn’ şeklinde geçiyor. Şöyleki:

-Melekler hakkında;

Melekler mukarrab-Allah’a yakın kılınmışlardır. Zira onların özel konumları ve özel görevleri vardır.

Allah (cc) İsa (as) hakkında, ona ‘tanrının oğlu’ diyenleri uyarıyor. O da diğer elçiler gibi bir beşerdir, Meryem’in oğludur ve Allah’ın elçisidir. Onu elçi olarak gönderen Allah (st) bir tek tanrıdır, çocuk edinmekten münezzehtir. Göklerde ve yerde olanların hepsi O’nundur ve hepsi O’na boyun eğmektedir. (Bkz: Fussilet 41/11. Bekara 2/116) İbadet edilmeye layık olan da O’dur (Nisâ 4/171) Arkasından şöyle buyuruluyor:

“Mesih de, Allah’a yakın (mukarrab) melekler de, Allah’a kul olmaktan asla çekinmezler. Kim Allah’a kulluk etmekten çekinir ve büyüklük taslarsa, bilsin ki, O, onların hepsini huzuruna toplayacaktır.” (Nisâ 4/172)

Yani Allah’ın rahmet ve rızasına yakın olan melekler de Allah’a kulluk ederler. İnsanlardan bazıları gibi kibirli değillerdir (Nisâ 4/173). Kendilerine emredileni yaparlar. Îsa Mesih de Allah’a kul olmaktan yüz çevirmez. çekinmez. Kulluğuna bir ayıp ve bir kusur gelmesini istemez. (Kurtubî, el-Câmiu li-Ahkâmi’l-Kur’an, 1/1002)

-İsa (as) hakkında;

Hz. İsa (as) hem dünyada hem âhirette gözde kimsedir. Allah’a yakın (mukarreb’den) olanlardandır.

“Hani melekler şöyle demişti: “Ey Meryem! Allah, seni kendi tarafından bir kelime ile müjdeliyor ki, adı Meryem oğlu İsa Mesih’tir. O dünyada da, âhirette de itibarlı/Allah’a yakın kılınmışlardandır (mukarrabîn’dendir).” (Âl-i İmrân 3/45)

Âyet, İsa’nın (as) Allah (cc) katında yüksek bir makama layık görüldüğü söylenirken aynı zamanda onun bir kul/beşer olduğuna da vurgu yapıyor.

-Firavunun gözdelerim dediği sihirbazlar hakkında;

Firavun sihirbazlara Musa (as) ile yarışmalarını söyleyince, onlar da “galip gelirlerse ne gibi bir ödüle kavuşacaklarını” sorunca Firavun;

“Evet. Üstelik siz (ücretle de kalmayacaksınız) mutlaka benim en........

© Mir'at Haber