Kur’an şöyle buyuruyor:

“(Barış) selâmıyla selâmlandığınız (tahiyye ile) -da daha güzel bir selâm ile karşılık verin veya (en azından) benzeri ile. Şüphesiz Allah her şeyin hesabını tutmaktadır.” (Nisâ 4/86)

Âyette geçen “tahiyye’; sözlükte, ‘Allah sana hayat versin’, Türkçe’deki şekliyle, ‘Allah sana ömürler versin’ demektir.

Bir başka deyişle ‘tahiyye’; bulunduğu durumda ve sahip olduğu mülk’te kalmak demektir.

İslâmdan önce Araplar birbirlerini ‘Hayyeke’l lahü-Allah ömürler versin, Allah seni mülk sahibi yapsın, mülkünde daim kılsın’ şeklinde selâmlarlardı. Kur’an bu kelimeyi kavramlaştırarak ona ‘selâm’ içeriğini kazandırmış, müslümanların duasında Allah’a karşı bütün saygı ve ta’zim ifadelerini bu manaya katmıştır.[1]

Hayy-diri olmak kökünden gelir. Bu kelime daha sonradan dua anlamı kazandı. Zaten dua bir anlamda bir kimseye dünya ve âhiret için iyi bir hayat dileği ve dirlik temennisidir.

‘Tahiyye’nin çoğulu ‘tahiyyât’tır.

Cennette tahiyye ve selâm var:

“İşte böyleleridir zorluklara göğüs germeleri sebebiyle Cennet köşkleriyle ödüllendirilecek kimseler. Hem oraya tahiyye (dirlik temennisi) ve selâm ile buyur edilecekler.” (Furkan 25/75)

‘Tahiyye’ kelimesi sözlükte her ne kadar ‘uzun ömür dilemek’ olsa da günlük dilde iki kişinin birbirini selâmlaması manasına gelir. O hâlde bu âyetteki tahiyyeyi şöyle de açıklamak mümkün:

“Onlar birbirlerini “selâm sizin üzerinize olsun” diye karşılarlar veya böyle karşılanırlar. Selâm’ın, hem huzur için bir dua, bir dilek, hem de huzur için tebrikleşmek anlamlarına da geldiği unutulmamalı.[2]

Şüphesiz Cennete kabul edilmek (ya da hak etmek), Cennette dileklerin en güzeli tahiyye ve selâm ile kabul edilmek büyük bir ödül… Muhteşem bir sonuç… Tarifi mümkün olmayan bir kazanç ve mutluluktur…

Ancak soru şu: Cennetlikleri kim tahiyye ve selâm ile karşılayacak?

Tahiyye uzun ömür dilemek, selâm ise selâmet dilemektir. Bir görüşe göre cennetlikleri tahiyye ve selâm ile karşılayacak olanlar da meleklerdir.[3]

İbni Abbas’tan gelen bir görüşe göre cennetlikler birbirlerini bu şekilde selâm verecekler. Allah (cc) onlara selâm gönderecek.

Tefsirci Mukâtil’e göre burada ‘tahiyye’ selâm manasındadır.[4]

Bşr başka görüşe göre tahiyye, yani esenlik dileği Allah’tan, selâm ise melekler tarafından verilecektir.

Buradaki tahiyye’den kasdın, ebedi kalış ve pek büyük mülk anlamında olduğu da söylenmiştir.

Bir görüşe göre ise tahiyye ve selâm aynı anlama gelir. Her ikisi........

© Mir'at Haber