Başlığın tamamı büyük zaferin başkomutanı Mustafa Kemal Atatürk’ün sözüdür. Büyük önder, savunma sanayisi olmayan bir ülkenin hangi zaafları yaşayabileceğini askerlik kariyeri boyunca savaş meydanlarında tecrübe etmek zorunda kaldığı için cumhuriyetin ilanından itibaren ordunun ihtiyaçlarına göre ‘milli harp endüstrisinin’ kurulması ve geliştirilmesini temel strateji haline getirmişti. Bazı üretimler başlamış ve ‘uçak sanayi’ de önemli ölçüde kurulmuştu.

Atatürk, 1937 Yılı Meclis Açılış Konuşmasında, bu konuda şu cümleleri kurdu: “Harp endüstrisi kuruluşlarını, daha fazla geliştirmek ve genişletmek için alınan önlemler sürdürülmeli… Bundan sonrası için bütün uçaklarımızın ve motorlarının ülkemizde yapılması ve harp hava endüstrimizin de bu temele göre geliştirilmesi gerekir. Hava kuvvetlerinin önemini göz önünde tutarak, bu çalışmaları planlamak ve bu konuyu layık olduğu önemle ulusun gözleri önünde canlı tutmak gerekir…En başta vatan savunması olmak üzere, ürünlerimizi değerlendirmek ve en kısa yoldan, en ileri ve zengin Türkiye idealine ulaşabilmek için bu bir zorunluluktur.”

Kurtuluş savaşının ateşinin yakıldığı günlerden itibaren mühimmat ve hafif silah üretimleri yapılmaya başlanmıştı. Cumhuriyet kurulduktan sonra Atatürk ve arkadaşları dönemin zor şartlarına meydan okuyarak çok başarılı işlere imzalar attı. Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü’ne bağlı olarak 1923’ten 1948’e kadar kurulan fabrikalar şunlardı:

Ankara Silah Fabrikası, Kayseri Uçak Fabrikası, Eskişehir Uçak Tamir Fabrikası, Gölcük Tersanesi, Ankara Fişek Fabrikası, Kırıkkale Topçu Mühimmat Fabrikası, Pirinç ve Döküm Haddehanesi, Kayaş Kapsül Fabrikası, Mamak Gaz Maskesi Fabrikası, Kırıkkale Çelik Döküm ve Haddehanesi, Silahtarağa Fişek Fabrikası, Elmadağ Barut ve Patlayıcı Maddeler Fabrikası, Kırıkkale Nitroselülozlu Barut Fabrikası, Kırıkkale Tüfek Fabrikası, Kırıkkale Top Fabrikası, ve Orman Çiftliği (Gazi) Motor Fabrikası.

Aynı dönemde özel sektör de savunma sanayi yatırımları yaptı. Şakir Zümre Haliç Silah ve Mühimmat Fabrikası, Nuri Killigil Tabanca, Patlayıcı ve Mühimmat Fabrikası, Alman Junkers ile Tayyare ve Motor Türk AŞ. (TOMTAŞ), Nuri Demirağ Uçak Fabrikası, Türk Hava Kurumu (THK) Ankara Uçak Fabrikası

Ancak İkinci Dünya Savaşı bittikten sonra SSCB’nin Türkiye’ye yönelik tehdidi artınca, ABD liderliğindeki Batı Blokuna yaklaşmak zorunda kaldık. Bilinen, bilinmeyen risklere karşı ordunun tüm ihtiyaçlarını en........

© Ekonomim