Dünya değişiyor. Güç dağılımı yeniden şekilleniyor. Eğer günümüzden elli yıl ötesine bakacak olursak, mevcut düzenin bir hayli değişmiş olacağından kuşkum yok. Hatırlanacağı gibi, İkinci Dünya Savaşından sonra dünya Doğu ve Batı blokları olarak kesin çizgilerle ikiye ayrılmıştı. ABD Batı dünyasının liderliğini üstlendi, bu dünyayı kendi vizyonu yönünde şekillendirdi. Hakim ekonomi durumuna geçti, “özgür dünya” tabir edilen topluluğun ekonomilerinin hangi kurumlar çerçevesinde ve hangi kurallara göre işleyeceğini belirledi. Tek etkin nükleer güce sahip olduğundan, Batı savunmasını da üstlendi.

Batı’nın rakibi olan kampın başındaki SSCB, topluluğu bir arada tutmak için güç kullandı. İktisat alanında başarılı olamadı. Güvenlik alanında bile Batı’nın geliştirdiği silahların muadilini geliştiremedi. Sonuçta çöktü, çökerken de artık dünyanın liberal demokrasilerle yönetilen piyasa ekonomileri olacağı gibi yanlış bir izlenimin doğmasına vesile oldu. Ancak, kısa süre içinde bunun bir rüyadan ibaret olduğu görüldü. Çin hızlı bir yükselme kaydetti. Birçok gözlemci küresel sistemin gelecekte Amerikan-Çin rekabeti tarafından şekillendirileceğini ileri sürdüler.

Bu süreç içinde önemli bir gelişme de oldu. Batı güvenlik camiasının artık Sovyet tehdidinin sona erdiğini düşünen üyeleri Amerika’dan daha bağımsız dış siyasetler izlemeğe başladılar. Tahmin edilebileceği gibi, Doğu-Batı rekabetinin yoğun olarak cereyan ettiği dönemlerde İttifak üyeleri Amerikan dış politikasına uzak düşen dış siyasetler izlemekten çekinmişlerdi. Güvenlik bakımından ABD’ye bağımlılıkları........

© Ekonomim