Tarihte en uzun süre hüküm sürmüş dört büyük imparatorluktan biri olan Osmanlı Devletini (624 yıl), bu kadar zaman ayakta tutan sacayağın üç bacağı şunlar:
- Adalet, liyakat ve meşveret…
Bürokraside “liyakat” ilkesine kurulduğu ilk günden itibaren hassasiyetle uyulmuştur…
“Adalet” mülkün temelidir düsturundan gerileme dönemine gelinceye kadar asla taviz verilmemiştir…
Osmanlı; Eflatun'un Devlet, Aristo'nun Politika ve Makyavelli'nin de Siyaset anlayışını kendi kültür ve inanç potasında eritmiş; kurumsallaştırdığı “meşveret” meclisleriyle siyasal rejimini güçlendirmesini bilmiştir.
Bunların yanında ayrıca; batı uygarlığının ancak 19.yüzyılda keşfedebildiği “insan merkezli” düşünce metoduna; bizim atalarımızın çok daha eskiden beri kurdukları her devlet sistemi içinde temel bir değer olarak yer verdikleri de herkesin malumudur…
Peki; Türk ve İslam medeniyetinin bu önemli birikimlerine daha sonra ne oldu?
Devlet aklı kendi geleneklerini bir süre sonra niye reddetmeye başladı?
Halbuki, bugünün öncü medeniyetine yani batı ülkelerine bir baktığımızda; hiçbirinin kendi geleneklerinden asla taviz vermediğini görüyoruz…
İşe yaramayan ritüellerini bile sembolik olarak yaşatmaya devam ediyorlar…
Geleneklerini hiçbir zaman ilerlemenin, kalkınmanın ve gelişmenin bir engeli olarak düşünmemişler…
Örfi hukuk kurallarını her daim baş tacı yapmışlar… Bu kurallarla işleyen yapılara, bizdeki Anayasa Mahkemesi gibi en yüksek dereceli mahkeme olarak bakmışlar…
Benzemeye ve ulaşmaya çalıştığımız bu çağdaş medeniyet ile aramızda........

© Yeşilgiresun