Ticari hayatta, erken ödeme iskontosu, yılsonu iskontosu, ciro primi, ayni iskonto, küsurat iskontosu ve benzeri iskontolara sıkça rastlanmaktadır.

Bir önceki yazımda ciro primlerini yazmıştım. Bu yazımda da şirketler tarafından, özellikle dönem sonlarında verilen iskontoların vergisel açıdan değerlendirilmesine bir göz atalım..

İskontolar

İskonto, genel olarak satıcının belli şartlarla alıcıya satış fiyatından yaptığı indirimdir. Alıcı açısından iskontolar alınan mal veya hizmetin maliyetini azaltan bir unsurdur. Mükellefler ticari hayatta birçok değişik neden ve yöntemlerle iskonto uygulaması yapabilmektedirler.

Gelir ve Kurumlar Vergisi açısından iskontolar

Ciro primlerine ilişkin bölümde yapılan açıklamalara paralel olarak, ticari kazancın tespitinde iskontoların gelir veya gider kaydedilmesi, iskontoların satışları artırmak amacıyla yapılmış olması, gerçekleşmiş satışlar için uygulanması ve ticari teamüllere uygun olması şartlarına bağlıdır.

Satış iskontoları uygulaması muvazaalı işlemlere konu olmaya müsait bir uygulamadır. Özellikle ortaklık ilişkisi içinde bulunulan kişi veya kurumlara uygulanan iskonto oran veya tutarlarının, emsali niteliğindeki işlemlere uygulanan iskonto oran veya tutarları ile farklılık arz etmesi durumunda, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 17. maddesi uyarınca, kazancın örtülü yolla söz konusu kişi veya kurumlara aktarıldığı şeklinde eleştiriye konu edilebilecektir.

Dönem kazancı üzerindeki vergisel yüklerinin ya da grup şirketlerinin KDV ödemelerinin planlanması gibi muvazaalı işlemlere konu olabilecek satış iskontolarının vergisel bir risk teşkil etmemesi açısından yasal defter ve belgelere, doğru ve gerçek tutarları ile kaydedilmesi, gerçek ve tarafsız performans kriterlerine bağlanması, işletmenin iskontolara ilişkin belirli bir politikasının bulunması ve varsa uygulanacak iskonto oran ve dilimlerine ilişkin bilgilerin gerektiğinde ibraz edilecek şekilde saklanması büyük bir önem arz etmektedir.

Katma Değer Vergisi açısından iskontolar

KDV Kanunu’nun 25. maddesinde açıklanan KDV matrahına dahil olmayan unsurlar başlığı altında teslim ve hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun iskontolara da yer verilmiştir.

Bu açıklamaya göre, iskontoların KDV matrahına dahil olmaması için,

- İskonto miktarı mal ve hizmet satışına ilişkin olarak düzenlenen fatura veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilmelidir,

- İskontolar ticari teamüllere uygun olmalıdır.

İskontoların “ticari teamüllere uygun olmasından kastedilen husus ise, satılan mal veya hizmetin piyasasında genel olarak yaygın bir biçimde uygulanan miktarlarda........

© Yeni Birlik