Bu kurumlar, kazanç paylaşımı amacıyla kurulan ortaklıklar olup, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmektedirler. Şahıs ortaklıkları veya gerçek kişilerin Kanunun 2’nci maddesinde sayılanlarla veya Kanunun 2’nci maddesinde sayılanların kendi aralarında oluşturdukları adi ortaklıklar hakkında, istenilmesi halinde iş ortaklıkları olarak kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilebilecektir.

Bu durumda, mükelleflerce talep edilmesi halinde tüzel kişiliğinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın iş ortaklıkları kurumlar vergisi mükellefi olabileceklerdir.

Bu madde hükmüne göre iş ortaklıklarının kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeleri ihtiyaridir.

Uygulamada İş ortaklığı zaman zaman konsorsiyumlarla karıştırılmaktadır. Oysa iş ortaklığı ile konsorsiyum birbirinden farklı müesseselerdir. Bu iki müessesenin aralarındaki en belirgin fark, iş ortaklığı durumunda, iş ortaklığı tarafları iş sahibine karşı müteselsil sorumluyken, konsorsiyumda her ortak, is sahibine karsı, sözleşmede kendisinin yapacağı iş veya bölümle sınırlı olarak sorumlu bulunmaktadır.

Bahsetmiş olduğum, İş ortaklıklarının ortaklarına avantajları kadar dezavantajları da bulunmaktadır. İş ortaklığı olmanın, Kurumlar Vergisi mükellefi tesis ettirilmesi durumunda olabilecek hususları değerlendirelim;

- İş ortaklığı zarar ile sonuçlanır ise, bu zarar ilişkin mahsup hakkını ortaklar kullanamazlar.

- İş ortaklığı kar elde eder ise kurum vergilerini öder. Şayet ortaklar zarar halinde ise veya istisna hakları var ise, bu kar için zarar mahsubu ve istisna kullanımı mümkün değildir.

- Ortakların iş ortaklarından para çekmeleri halinde bu para kullanımı için KDV’li faiz yürütülmesi gerektiği iddiası ileri sürülebilir. Halbuki adi ortaklıkta, ortakların hisseleri ile orantılı olarak yapacakları para çekişleri böyle bir sorun yaratmaz.

Kurumlar Vergisi Genel Tebliği uyarınca, kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeyen iş ortaklıkları adi ortaklık olarak değerlendirilmekte ve kullanılacak defterler ve belgelerin adi ortaklık adına tasdik ettirilmesi ve düzenlenmesi gerekmektedir.

İş ortaklığının unsurları

Kurulacak olan iş ortaklığının kurumlar vergisi mükellefi sayılabilmesi için en az aşağıdaki unsurları taşıması gerekir.

• Ortaklardan en az birinin kurumlar vergisi mükellefi olması,

• Ortaklığın belli bir işi sonuçlandırmak üzere yazılı bir sözleşmeyle kurulması,

• İş ortaklığı konusunun belli bir iş olması,

• Birlikte yapılacak olan işin belli bir süre içinde gerçekleştirilmesinin öngörülmesi,

• İş ortaklığı ile işveren arasında bir yüklenim sözleşmesinin olması,

• Tarafların, müştereken........

© Yeni Birlik