Yeni Türkiye’nin kurulmasına sebebiyet veren en önemli hadiselerden biri 28 Ekim 1919’da yaşandı. Bir diğer hadise de, yine aynı günün 1923 senesinde vuku buldu.

Bunları kısaca şöylece izâh etmek mümkün:

1919’un 28 Ekim’inde Osmanlı Meclis-i Mebusan’ında son derece mühim bir gelişme yaşandı. İstanbul’u işgal eden İngilizlere yakın duran Hürriyet ve İtilâf Fırkası, 10 gün sonra başlayacak olan genel seçimlere katılmayacaklarını duyurdu. Parti temsilcileri, Sadâret makamına yazdıkları dilekçe ile de bu yöndeki tavırlarını netleştirmiş oldu. Bu durumda, meydan bütünüyle Müdafaa–yi Hukuk Cemiyetlerinin desteklemiş olduğu “Millî Hareket”in taraftarlarına kaldı.

1923’ün 28 Ekim’indeki hadise ise, bir gün sonra Cumhuriyet’in ilân edileceğine dair bir kararın Millet Meclis’ı dışında ve tam bir gizlilik içinde verilmiş olmasıdır.

Şimdi, özetini vermiş olduğumuz bu hadiselerin gelişme seyrine şöyle objektif bir nazarla bakmaya çalışalım.

Osmanlı Mebusân Meclisi, daha önce yapmış olduğu bir görüşmede 1919 senesi sonlarında (Kasım-Aralık) genel seçimlerin yapılmasını kararlaştırmış idi.

Seçim takvimi yaklaştıkça, haliyle Meclis’te de gerilim yükseliyordu. Tâ........

© Yeni Asya