Diğer

29 Ekim 2025

Adım adım...

23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulduğunda...

“Egemenlik kayıtsız şartsız millete aittir.”

1921 Anayasa’sında...

“Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Yönetim şekli, halkın mukadderatını bizzat ve fiili olarak yönetmesi üzerine dayanır.”

Anayasa profesörü Ali Fuat Başgil anayasa tarihini incelerken...

“1921 Anayasası Cumhurbaşkanı olmayan bir Cumhuriyet kurmuştur.”

Konya Mebusu Eyüp Sabri Efendi TBMM kürsüsünden...

“Bizim hükümetimiz bugün Cumhuriyet olmuyor, kurulduğu günden beri Cumhuriyet’tir.” (Erdoğan Aydın, Yanlış İliklenen Düğme, s. 300)

Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanına kadar geçen aşamalarda “egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait” olması herhangi bir cumhuriyetin vazgeçilmez ilkesi.

O genel ilke üzerine eklenen biçim koşulu bir yıl önceden hazır.

1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılıyor, Osmanlı Devleti resmen sona eriyor.

4 Kasım’da Sadrazam Tevfik Paşa istifa ediyor, Osmanlı Hükümeti düşüyor.

7 Kasım’da Osmanlı Devleti’nin doksan yıllık ilk resmi gazetesi Takvim’i Vekayi yayınına son veriyor.

17 Kasım’da Padişah Vahdettin İngiliz zırhlısı ile yurt dışına kaçıyor.

Bir yıl sonra Cumhuriyet’in ilanı sürpriz değil.

Sürpriz değil ama, TBMM’de bir muhalefet grubu Cumhuriyet’in ilanı oylamasına........

© T24