Toplumların dünyaya bakış, örgüt, şirket ve devlet yönetimindeki davranış ve uygulamaları ile kişiler arası ilişkilerin karakteri ana nitelikleri ile resmi ve gayr-resmi olmak üzere iki ana gruba ve bir de her iki zıt toplum arasında bulunan karma toplumlara ayrılır. İlk grup resmi (Formal) toplumlardır, kuralların belirli, duygusallığın yerini akıl ve mantığın aldığı, görev ve sorumlulukların kesin çizgi ve sınırlarını çizildiği, başarının takdir, başarısızlığın takdir gördüğü, kuşkuculuğa dayalı bilimsel dünya görüşünün hakim olduğu toplumlardır. Böyle toplumlar genel nitelikleri bakımından laik toplumlardır. Duygu ve inançlar ile kararlar, davranışların yerini, akıl, bilim ve inceleme, araştırma, karşılaştırma almıştır.

Bu tür toplumların kurdukları devletler, bilimsel gelişmeleri, çağdaş düzeydeki erişimleri inceler, uygun olan kararları ülkenin uzun vadeli çıkarları ölçeğine göre karşılaştırarak en olumlu olanlarını seçer. Bu seçimlerde duygusallık, arkadaşlık, yakınlarına öncelik, kişisel çıkarlara veya iktidar gücünü elinde tutan parti, kişi veya grupların etkisi olmaz. Uzmanlardan oluşan ve tek kişinin değil, uzmanların ortak aklının oluşturduğunu sonuçlar kararlarda etkili olur. Bu uzmanlar belirli bir dünya görüşüne göre değil, liyakat, beceri, deneyim ve eğitimlerine göre atanırlar. Seçim sonuçlarına göre kamu görevinde az sayıda üst yönetici dışında büyük değişme olmaz.

Devletin sürekliliği ve güvenliği ilkesinin öne çıktığı bu toplumlarda devlet için önemli olan alanlardaki bürokratlar ve teknokratlar görevlerinde kalırlar, böylece iktidarlar değişse bile devlet yaşamında süreklilik, güvenlik ve kaliteli hizmet yönetimi sağlanır. İktidara gelen siyasilerin alt kademedeki teknokrat nitelikli devlet görevlilerine ve önemli kararlar almakla görevli bürokratlara yönelik kararları sınırlıdır ve yasalarla korunur. Bu yasaların iktidara gelen partilerce kendi istekleri doğrultusunda değiştirilip erozyona uğratılmasının önüne de anayasa ve diğer kanunlar da engel olur. Yasalar ve hukuk sistemi devletin sürekliğini ve güvenliğini korurken, vatandaşın haklarının da korunması ilkeleriyle hareket eder.

Bu toplumun tam tersi olan gayri-resmi (informal) toplumlarda ise aklın, bilimin ve gerçekçiliğin yerini........

© Muhalif