Türkiye’de şirketlerin çok önemli bir bölümü bu iki konuda sıkıntılıdır. Öz sermayeleri yetersizdir; işletme sermayesi bulmak, eksiği tamamlamak için her ay olmadık taklalar atmaları gerekir.

Bu iki yetersizlik şirketleri vahim hatalara da sürükler. Örneğin maaşları ödemek, SGK primlerini ve vergileri ödemek için işletme sermayesi yetersiz bazı şirketler gider çok kısa vadeli banka kredisi alırlardı eskiden. Kredi bolluğu zamanında bankacılar kapınıza dayanırdı zaten, ‘Size şu kadar para verelim’ diye yalvarırlardı neredeyse.

Bugünün ‘rasyonel bakanı’ Mehmet Şimşek, 2017’de can havliyle KGF adlı devlet destekli krediyi icat etmişti; bu krediyi alan şirketlerin tamamına yakını KOBİ statüsünde ve daha küçük şirketlerdi ve sonradan araştırmalar hep aynı şeyi söyledi: Kullanılan devlet destekli kredilerin yüzde 97’si, yani neredeyse tamamı işletme sermayesi olarak kullanılmıştı, bu kredilerle yatırım yapanlar çok azdı.

Türkiye’de maalesef şirketlerin borçlarını ödememesi veya çok ötelemesi bir tezgah altı finansman yöntemidir. Piyasada çıkın sorun, koca koca şirketler bile ödemelerini 90 gün sonraya yazılı çeklerle, hatta zamanında kendi müşterilerinden aldıkları çeklerle yaparlar.

Tek başına bu bile aslında büyük bir sağlıksızlığın açık kanıtıdır ama Türkiye’de o kadar uzun zamandan beri durum böyle ki, ‘normal’ kabul ediliyor. Şirketler dünyasında ödemelerin 3 ay vadeyle yapıldığı bir ülkede enflasyonla mücadele de özel olarak zordur; çünkü herkes sattığı ürünün fiyatlamasını paranın eline geçeceği güne göre yapar. Yani üç ay sonraki enflasyona göre kendince bir tahmin........

© Karar