Her yılın bütçe kanununda öngörülen bütçe dengesiyle (gelir gider farkı) yıl sonunda gerçekleşen bütçe dengesi kıyaslandığında ortaya çıkan olumlu veya olumsuz sapmaların çeşitli nedenleri vardır. Bu farklılıklar, bütçe hazırlanırken yapılan tahminlerin iyimser veya ihtiyatlı olmasından kaynaklanabileceği gibi, öngörü yetersizliğinden, olağan dışı iç ve dış ekonomik ve siyasi gelişmelerden de kaynaklanabilir.

Temel ekonomik göstergelerin en önemlilerinden biri olan ve güncel ekonomi gündeminde her zaman yer bulan bütçe dengesi hem ülke ekonomilerinin performansının bir sonucu hem de ülke ekonomilerini etkileyen özelliğiyle çift yönlü bir ekonomik değişkendir. Genel olarak bütçelerin fazla vermesi olumlu bir ekonomik göstergedir. Ancak gerekli durumlarda veya ekonomik ve sosyal zorunluluklarda; bir süreç dahilinde kontrollü bir bütçe açığının ekonomik ve sosyal yaşama katkı vermesi de mümkündür.

Ülkemizin yüz yıllık bütçe dengesinin sayısal performansı irdelendiğinde her dönemin sosyal, siyasi ve ekonomik yaşamına ilişkin rasyonel çıkarımlar yapmak ve geleceğe ilişkin olarak bu bulgulardan yararlanmak faydalı olacaktır. Bu bağlamda bütçenin hazırlanmasında ve uygulanmasında Devlet Planlama Teşkilatı ile birlikte uzun yıllar görevli ve yetkili olan ancak daha sonra söz konusu bütçe işlevleri başka kurumlara devredilen ve kapatılan Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün geçmişteki yayınları ve diğer bütçe dokümanları incelendiğinde; dikkat çeken bazı yılları, dönemleri, bütçe performanslarını ve öngörülerdeki başarı derecesini görmek mümkün olup, bunları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Söz konusu yüz yıllık dönemde bütçe 73 yıl açık vermiş, 27 yıl ise........

© Hürses