menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

'Sözde' haberler, sözde habercilik

46 2
10.06.2024

“Sözde”, gazetecilerin diline pelesenk olmuş bir sıfat. 1980’lerde devletin “Sözde Ermeni soykırımı” adlandırmasıyla başlayıp zaman içinde gazetecilerin diline pelesenk olan “sözde” sözcüğü artık bir etiket gibi olur olmaz her yere yapıştırılıyor.

Son olarak MHP’nin gazetesi Türkgün’ün manşetinde “Sözde Hakkâri Belediye Başkanı” olarak gördüm “sözde”yi. Anadolu Ajansı’nın “Irak'ın kuzeyinde aralarında sözde yöneticilerin de bulunduğu 16 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi” başlığında da kullanılmıştı bu sözcük.

Oysa sözde sözcüğünün anlamı “Gerçekte öyle olmadığı hâlde, öyleymiş gibi kabul edilen”, “sözüm ona”, “güya”. Bu durumda “PKK yöneticisi”nin önüne “sözde” sözcüğü konulduğunda “Gerçekte PKK yöneticisi olmadığı halde öyle kabul edilen” denilmiş oluyor! Yani söylenmek istenilenin tam tersi... Hakkâri Belediye Başkanı Mehmet Sıddık Akış da öyle “sözde” falan değil, bilakis seçilmiş, yasal olarak o görevi hak etmiş bir kişi.

Geçenlerde Sabah’ta “PKK'nın sözde Almanya sorumlusu Saim Çakmak yakalandı” haberi vardı. “Sözde” demeden doğrudan “PKK/KCK Almanya yapılanması sorumlusu” diye yazılsa PKK/KCK övülmüş mü olurdu? Elbette ki hayır. Türkçe açısından doğrusu bu olurdu.

Türkiye gazetesinin bir haberinde de “Polisin, Zirek kardeşler ile Alabaylar suç örgütlerinin konsey toplantısı sırasında baskın yaptığı” belirtiliyordu. Bu haberde “sözde konsey” denilmemişti! Independent Türkçe de bir haberinde “DHKP-C'nin Türkiye sorumlusu 2017'de de yakalanmıştı” diye yazıyordu. “Sözde” demedikleri için yanlış mı? Kesinlikle hayır.

Haberleri bu “sözde” alışkanlığından kurtarmalıyız. Gazeteci, devletin resmi dilini kullanmaz. Yalın ve rahat anlaşılır bir Türkçe yerine resmi terminolojide ısrar etmek “sözde habercilik” olur.

TRT ve Halk Bankası erişim engeli kararlarıyla ayıp örtmeye çalışırken daha vahim yanlışlar yaptı. TRT Spor’un, Kadın Milli Voleybol Takımı’nın ABD’deki maçında bir kadın izleyicinin sevinç anında meme ucunun birkaç saniye görünmesini “rahatsız edici bir durum” olarak nitelendirmesi, TRT’yi yönetenlerin duyarlılık noktalarını çok iyi yansıtıyordu.

Kamu yayıncılığını bu kafayla yürüten TRT Spor’a en güzel yanıt, Zaytung’un, “Voleybol maçında kadraja giren meme nedeniyle huzuru kaçan TRT Yönetim Kurulu üyelerine 2,5 milyon daha huzur hakkı ödenecek” paylaşımıydı. Ne de olsa meme ucunun görünmesinden rahatsız olanlar kamu kesesinden milyonlar almaktan rahatsız olmuyor!

Halkbank da Timur Soykan’ın BirGün’deki “Halkbank’tan mafyaya 450 milyon TL kredi” haberine erişim engeli getirmekle yetinmedi; RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin aracılığıyla haberin TV’lerde yayımını engellemeye kalktı. Şahin’in, Timur Soykan’ın “TV yöneticilerinin uyarıldığı”nı duyurduğu paylaşımı sonrasında yaptığı açıklama da evlere şenlikti.

Şahin, “kredi haberinin gerçek dışı olduğu” hükmünü veriyor ama bir yandan da “yayın........

© Gazete Duvar


Get it on Google Play