Yahudiler 1948’den, yani İsrail kurulmadan evvel dünyanın birçok bölgesinde azınlık olarak yaşıyorlardı. Birçok din ve ulus tarafından dışlandılar hor görüldüler ve ötekileştirdiler. Bu durum, yahudilerin kendi içlerinde güçlü lobiler kurmasına ve bulundukları ülkelerde örgütlenerek siyasete ve ekonomiye etki etmelerin yol açtı. Yahudi lobilerinden söz ediyoruz. Bu lobiler günümüzde milyarlarca dolarlık bir bütçeyi ve tahayyül edilmesi zor bir siyasi gücü kontrol ediyorlar

Peki Yahudiler tarihin en zorlu dönemlerinden geçerek az sayılarına rağmen nasıl bu güce ulaştılar? Gelin filmi biraz geriye saralım.

Dünyadaki ilk Yahudi lobileri, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da kurulmaya başladı. Bu lobilerin temel amacı, Yahudilerin haklarını korumak ve topluma daha fazla entegre olmalarını sağlamaktı. Özellikle İngiltere ve Fransa’da, Yahudi nüfusun akibeti tartışma konusuydu. Yahudi lobileri bu tarihlerde yavaş yavaş para ile ilişkilerini güçlendirmeye başladılar.

19, Yüzyılda Yahudilerin henüz bir devleti yoktu. Avrupa’da dağınık şekillerde örgütleniyorlardı. 1656 yılında İspanya’da Londra İspanyol-Portekiz Sinagogu kurulmuştu. Bu sinagog, Yahudilerin haklarını korumak ve topluma entegrasyonlarını sağlamak için çalışmalar yürütüyordu. Bu lobi, Yahudilerin İngiltere'de vatandaşlık haklarının verilmesi için kampanyalar yürütüyordu. Bu kampanyaların sonucunda, 1858 yılında, Yahudiler İngiltere'de vatandaşlık hakkı kazandılar.

1760 yılına gelindiğinde, yine İngiltere’de, İngiliz Yahudilerinin Londra Temsil Kurulu varlık göstermeye başlamıştı. Bu tarihlerde yahudi lobileri bugünkü gücüne sahip değildiler. Fakat yavaş yavaş bankacılık sistemlerine ve para yönetimine girmeye başlamışlardı. 1791 yılında Fransa’da Paris Konsistoryosu kuruldu ve Fransız yahudileri bu lobi altında faaliyetlerine başladılar. İngiltere Fransa dışında, Avrupa’nın çeşitli yerlerinde de yahudi lobileri kurulmaya başlamıştı. Örneğin 13. Yüzyılda Prag Yahudi Topluluğu kurulmuştu.

Hollanda’da kurulan ilk yahudi lobisi ise 16. Yüzyılda Amsterdam Yahudi Topluluğu ismiyle kurulmuştu.

Gettolardan yükselişe

Yahudi lobilerinin para ve bankacılık sistemini kontrol etmeye başlamaları, Orta Çağ Avrupa’sına kadar uzanan bir durum. O dönemde yahudiler Hristiyan Avrupa’da sıklıkla dışlanmış ve ayrımcılığa maruz kalmışlardı. Devlet kurumlarında çalışmaları mümkün değildi. Bu nedenle, ticaret ve finans gibi alanlarda faaliyet göstermeye başladılar. Yahudi lobilerinin finans alanındaki başarısının bir kaç nedeni var.

Hristiyanlarla ve müslümanlarla aynı dinsel kısıtlamalara dahil olmadıkları için faiz almakla ve para satmakla ilgili bir sorunları yoktu. 16, Yüzyılda Avrupa’da bankacılık sistemi hızla gelişiyordu. Bu dönemde, Yahudiler, Avrupa'nın en önemli bankacılık merkezlerinden bazılarına yerleşmeye başladılar. Örneğin, Amsterdam'da kurulan Hollanda Bankası, 17. yüzyılda dünyanın en büyük bankası haline geldi ve bu bankanın kurucuları ve........

© Fikir Coğrafyası