Yakın Çağ Türk düşünce hayatının mümtaz simalarından Erol Güngör, sosyal bilimlerde kullanılan pozitivist yöntemi aşarak tarih şuuruna dikkat çekmiş ve Türk milletinin kronikleşen meselelerinin çözümü için ortaya bir düşünce üslubu koymuştur.
Son iki yüz yıldır Osmanlı’nın son döneminde ve Türkiye’de devam eden sosyal değişmeyi yorumlamıştır. Meselelere, sosyal bilimlere dünya görüşünü de ekleyerek yaklaşması, Erol Güngör’ü diğer bilim insanlarından farklı kılmıştır.

Bu makalede, Erol Güngör’ün düşünce sisteminin oluşmasında rol oynayan unsurlar başta olmak üzere, onun sosyal bilimlerde takip ettiği yöntem, meselelere yaklaşımı, yorumu, tespit ve tekliflerine değinilerek bir “Erol Güngör Düşüncesinde Metodoloji” tanımlanmaya çalışılacaktır.

“Erol Güngör Düşüncesinde Metodoloji”; kanaatimce, onun çok yönlü kimliği, kişiliğinin teşekkülü ve sosyal çevresi, ilgi duyduğu konular, sosyal bilimlerde tercih ettiği yaklaşımlar ve millî meselelerde kullandığı yöntem üzerine oluşmaktadır. Bu kanalları genel olarak ele aldığımızda, “Erol Güngör Düşüncesinde Metodoloji” hakkında da fikir sahibi olacağız.

Kişiliği ve kimliği

Erol Güngör’ün eserleri başta olmak üzere, Erol Güngör üzerine yapılan akademik çalışmalar ve diğer etkinlikler, bize, Erol Güngör’ün sosyal bilimlerin farklı disiplinlerinde uzmanlaştığını göstermektedir. Biz, buna bir de onun felsefe alanındaki çalışmalarını eklemeliyiz. Nasıl ki tarihteki Türk İslam âlimlerinden İbn-i Sina’yı, İbn-i Haldun’u, Farabi ve diğerlerini sadece bir bilim dalının uzmanı olarak tanımlayamazsak Erol Güngör’ü de sosyal bilimlerin bir dalının uzmanı olarak tanımlayamayız. Örneğin, Erol Güngör’ü, profesörlük tezinin “Değerler Psikolojisi” olmasından dolayı, onu bir sosyal psikolog olarak tanımlamamız mümkün değildir. Erol Güngör’ün çalışmalarında, psikoloji ve sosyoloji başta olmak üzere, antropoloji, pedagoji, felsefe ve hukuk gibi bilim dallarının teorilerini, yaklaşımlarını kullandığını biliyoruz.

Diğer taraftan, Erol Güngör’ün çalışmalarının sosyal bilimlerle sınırlı olmadığı da bilinmektedir. Güngör; tarih, edebiyat, tasavvuf, kültür, medeniyet gibi konularda da kalem oynatmış, tahlil yapmış ve temel eserler vermiştir.

Gerek sosyal bilimlerin değişik disiplinlerine ilgisi ve çalışmaları gerek kültür, din, tarih, medeniyet meselelerinde yaptığı yorumlar, Erol Güngör’ün çok kimlikli bir sosyal bilimci ve mütefekkir olduğunu açıkça göstermektedir.

Sosyal ve dost çevresi

“Erol Güngör Düşüncesinde Metodolojisi”nin oluşmasında önemli rol oynadığını düşündüğüm bir başka etken ise onun çocukluk, lise, üniversite ve akademik yıllarında, içinde bulunduğu sosyal çevresi ve dostlarıdır. Çocukluk döneminde Hacı Bektaş-ı Veli ve Ahi Evren çizgisindeki dedesi Osman Efendi, lise döneminde Ziya........

© Eurovizyon