menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Üç cisim problemi: Kur, faiz, enflasyon

49 2
25.03.2024

Şu aralar ücretli yayın akışı sağlayan bir platformda yayınlanan daha önce kitabı da çıkmış bir dizi var. Ancak hareket noktam bu defa bu dizi ya da kitaptan değil, ona ilham veren ve iki asır çözümsüz kalan bir matematik problemi olan isminden geliyor.

Üç cisim problemi: Üç nokta kütle parçacıklarının karşılıklı kütle çekim etkileşimleri altındaki hareketini tanımlar. Örneğin Ay'ın ve Güneş'in etkisi altındaki Dünyanın hareketi bu probleme örnek olarak gösterilebilir. Ekonomi, her ne kadar matematik, fizik hatta onun bir alt dalı olan termodinamikten etkilenmiş olsa da sonuçta insan davranışını ve toplumu merkezine alan ve politikayla sıkı ilişki içinde bir sosyal bilimdir.

Dolayısıyla belki faiz ve enflasyon olgusu arasındaki ilişki parasalcıların ilham kaynağı Fisher denklemiyle gayet basit bir matematiğe işaret ediyor olsa da ; i = r* π (nominal faiz oranı = reel faiz oranı enflasyon) ülkemizde sadece faiz ve enflasyon meselesi olmadığından bu kadar basit değildir. Neden mi? Şöyle bir son otuz yıldaki krizlere göz gezdirelim: 1994- 1997’de Asya krizinden tamamen yerli ve milli 2001 bankacılık krizine ve 2008’de adı üstünde teğet geçen küresel ekonomik krize girmişiz.

Ardından 2008-2012 yılları arasında öğretmenlerimizin yurt dışı seyahatlerine gidebildiği tatlı hayat dönemi ve 2013’te Gezi........

© Dünya


Get it on Google Play