2023 yılında 139.830 ihracatçı firma toplam 255,8 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirerek, Türkiye’nin küresel ihracattaki ülke payını %0,4 artırdı. Bir yandan ekonomik daralma ve izlenen maliye politikası sonucunda ülke içinde satış zorluğu, diğer yandan vergi teşvikleri ihracata ilgiyi artırdı.

Ancak, Türkiye sadece ürün değil, sermaye de ihraç etti. 2023 yılında toplam 2.164 yatırım yoluyla yurt dışında 62,2 milyar dolarlık yatırım yapıldı. 2021 yılında bu, 2.043 yatırım üzerinden 51,8 milyar dolardı. Bu yatırımların önemli bir kısmı Türkiye merkezli bir şirket tarafından yurt dışında şirket kurmak (/iştirak) şeklinde gerçekleşti. Türkiye merkezli bazı holdinglerde yurt dışı cironun payı P’nin üzerinde.

Türkiye merkezli bir firma bakımından “ihracat” mı yoksa “yurt dışı iştirak” mi kararının alınmasında rol oynayan farklı etkenler var. Ancak, kuşkusuz ilk bakılan faktörlerden birisi maliyet, ki burada vergiler önemli bir kalem. Acaba, Türkiye merkezli olup yurt dışında iş yapmak isteyen firmalar bakımından doğrudan Türkiye’den ihracat mı yoksa yurt dışı iştirak üzerinden satış mı vergisel açıdan daha avantajlı?

Öncelikle, ihracat çerçevesinde uygulanacak vergi düzenlemeleri ile iştirak nedeniyle uygulanacak vergi düzenlemelerinin kapsamındaki farklılığı bilmek gerekir. İhracat yapan bir firma, kural olarak sadece ulusal vergi mevzuatıyla karşı karşıyadır. Gümrük mevzuatı dahil.

Buna karşılık yurt dışı iştiraki olan firma, öncelikle iştirakin bulunduğu devletle Türkiye arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması varsa bunu, ayrıca iştirakin bulunduğu devletin vergi mevzuatı ve Türk Vergi Mevzuatı hükümlerini dikkate almak zorundadır. Dolayısıyla, tabi olunan kurallar oldukça kapsamlıdır.

1 İndirimli kurumlar vergisi (KV): İhracatçı şirketlere tanınan vergi avantalarının başında, indirimli KV gelir. İhracat yapan kurumların sadece ihracattan elde ettikleri kazançlara KV 5 puan indirimli uygulanır. Dolayısıyla, halen normal KV oranı % olduğu için, ihracat kazançları için oran ........

© Dünya