Biliyorsunuz uzun zamandan beri üretimde bir çığır açmadan ve hatta bir değişim yaratmadan bir şahlanış hikâyesi dinliyoruz. Ulusal gelirin hızla arttığını, zamana ve yere göre bazen kalkınmakta olduğumuzu, diğer zamanlarda ise tüm ekonomiler arasında bilmem kaçıncı sıra büyüme oranına sahip olduğumuzu sıkça duyuyoruz.

İşin aslı biraz karışık.

Karışık çünkü yazılan ekonomik tarihte kopya çekilmiş. Aldatıcı birçok bilgi yığını var. Dahası verilerde oynama da mevcut.

Nasıl mı?

Buyurun bir analizle açıklayalım.

Uluslararası Para Fonu (IMF) kişi başına ulusal gelir (GSYH) verilerine 2000 yılından bu zamana baktığımızda fotoğrafta oldukça değişik ayrıntılar var.

2001 ekonomik krizinin siyasette yarattığı değişimle beraber gelen yeniden yapılanma ve arkasından oluşturulan sahte şahlanış hikâyesi kendini verilerde çok açık ortaya koyuyor esasında. Özellikle kişi başı ulusal gelirde inanılmaz sıçramaların olduğu fikri toplumsal gerçeklere aykırı da olsa devamlı bir şekilde hâlâ pompalanıyor.

Ama tecrübe edilen gerçekler söylenenden oldukça farklı.

2000 yılından 2022 yılının sonuna kadar gelişmeleri bir grup ekonomi için karşılaştırdığımızda bunu açıkça görüyoruz. Örneğin aynı veri setine göre, Türkiye’de 2000 yılı sonu itibarıyla kişi başı ulusal gelir 4.238 dolar olurken, 2022........

© Cumhuriyet