Dış kaynak yük, yükümlülüktür
Albert Einstein, “Aynı denemeleri yaparak farklı sonuçlar beklemek budalalıktır” diyor. Bizim ekonomi alanında uygulamalarımız da, Einstein’ın
savını doğruluyor. Yabancı kaynak girişi ile ekonomik sorunların çözüleceği beklentisi, saplantısı bu örneklerden biri.
Türkiye, II. Dünya Savaşı yıllarında kısıtlı dış alım yapabildiğinden, ihracat, özellikle maden, krom ihracı yoluyla, dış ticaret fazlası vererek ödeme aracı olarak altın birikimi yaptı. DP, iktidara geldiğinde hazır altın stokunu kullanarak, ithalat yoluyla yapay bolluk yaratarak başarı görüntüsü yarattı. Ancak yapay bolluk, Bretton Woods sistemi de yürürlüğe girmiş olduğundan bir Amerikan Doları; 2 lira 82 kuruş sabit kuru üzerinden ucuz ithalat uzun süremedi. 1952 yılı ortalarından sonra sorunlar belirlenmeye büyümeye başladı. DP, 1954 yılında 5224 sayılı “Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu” ile petrol kanununun yürürlüğe girmesiyle sorunların çözülebileceği sanısının sonuç vermesi üzerine 1958 istikrar programını uygulamak zorunda kaldı.
Dış kaynak, yurtdışı yerleşiklerden kaynak girişi, (i) doğrudan yabancı sermaye yatırımı, (ii) maddi, reel varlıkların el değiştirmesi, (iii) finansal varlıkların el değiştirmesi (iiii) borçlanma, yurtdışı yerleşiklerin talep hakkının artması (ıv) bağış, yardım,........
© Cumhuriyet
visit website