Aslında çöller, geniş kum tepeleri olduğu gibi farklı şekilde doğada yer alabilir. Başlığı okuyunca şaşırmış olabilirsiniz. Hatta eskiden Tropikal bir orman olan çöller, adaçayı bozkırları, kutup buzulları ve kayalık kanyonlar da varmış…

Dünyada her çeşit çöle rastlamak mümkündür. Okyanusların yanı başında bile çöllerin olduğunu söylemeliyiz. Peki ama çöller neden kuruyor? Yağış tek faktör mü? Elbette değil...

Yağmur eksikliği, bir bölgeyi çölleştirmeye tek başına yetmese de Dünya'daki birçok yer az yağış aldığı için çölleşmeye devam ediyor.

Çöllerin ortak özelliği yağmur eksikliği olarak bilinse de Yağmur bölgesinde yer alan Mojave Çölü'nün varlığı bir yerin çölleşmesindeki farklı etkenleri bizlere gösteriyor.

Nevada, Reno'daki Çöl Araştırma Enstitüsü'nde ekolog olan LYNN Fenstermaker, bir yerin çöl sayılması için yılda 25 santimetre daha az yağmur alması gerektiğini vurguluyor. Dünyada yağışların azaldığı bilinen bir gerçek. Türkiye’de de özellikle yaz aylarında yağışın az olup nemin fazla olması susuzluk riskiyle karşı karşıya getiriyor. Yağmur yağışının azlığı günümüzde çöl olmayan birçok yeri seneler sonra kuraklaştırıp çöle çevirebiliyor.

Fenstermaker bu durumu küresel hava sirkülasyonuna bağlıyor. Güneş enerjisi Dünya'ya direkt ekvatordan vurur, havayı ısıtır ve içindeki nemi buharlaştırır. Bu sıcak, kuru hava yükselir ve kutuplara doğru ilerler. Fenstermaker, 30 derece enlem civarında tekrar batma eğiliminde olduğunu söyler. Yazımızın devamında kutuplarda da çöl oluşumuna yer vereceğim.
Küresel hava sirkülasyonuna Hadley hücresi de deniliyor. Kuzey Yarımküre'deki Sahra ve Gobi ile Güney Yarımküre'deki Kalahari gibi dünyanın en büyük çöllerinin oluşma sebebi de budur.

Peki ama yağmur bölgesinde çöller nasıl oluşuyor?........

© CNN Türk