Müslüman bir ülkede kadın karikatürist olmak hiç de kolay değildir; ataerkil düzen kadından olsa olsa ağaç çizmesini, ev çizmesini bekler, fakat kazara çıplak bir insan bedeni çizmişse aşağılanır, lanetlenir, hatta ölümle tehdit edilir.

Geleneklerin öngördüğü evlenme yaşını geçmişse üzerindeki aile baskısı bir an önce evlenmesi yönünde fazlasıyla artar; aynı zamanda, hikâyesini belgelemek üzere erkek bir kameraman görevlendirilme ihtimali doğduğunda babasından ve abisinden müsaade istemekten başka çaresi de yoktur.

Çizdiği gayet cesur siyasi karikatürler muhtelif platformlarda yayınlanmaktadır. IŞİD, Esat rejimi, Rusya gibi tehlikelerle kuşatılmış olmaktan ve her an ölümle burun buruna yaşamaktan yorulup memleketinden kaçmak istemesi doğal değil midir? Hürriyete kavuşabilmek için uzaklara gitmeyi düşünmesi zayıflık manasına mı gelir?

Cesaretini neden yitirdiğini kendine sorar durur. Olabilecek en kötü şey düşmanları tarafından öldürülmektir. Fakat öldürüldüğü takdirde yok edilemeyeceğini bilir, çünkü onun yerine kendisi gibi yüzlerce kadın ortaya çıkacaktır!

Müslüman diyarda kadın çizer

Suriye’nin ender kadın karikatüristlerinden Amany Al-Ali’nin hikâyesi bizi bombaların inlettiği İdlib’e sürüklüyor. Türkiye sınırının da kapalı olması sebebiyle dört bir yandan kıstırılmış, dünyanın geriye kalanı tarafından unutulmuş bir diyarda söyleyecek çok sözü olan bir kadının sesine kulak veriyoruz.

Değişim için çiz (Draw for change) adlı dizinin Amany’ye odaklanan, yönetmen hanesinde Suriye’den Alisar Hasan ile Türkiye’den Alaa Amer adlarını gördüğümüz Çizgilerin arkasındaki (Behind the lines) başlıklı bölümü, kapana kısılmış kahramanıyla özdeşleşmemizi sağlıyor. 2023 Belçika, Fransa, Lüksemburg, Almanya ve Hollanda ortak yapımı 70 dakikalık belgesel, bir kadının özgürlük mücadelesine bizi cesurca dahil ediyor.

Dizinin bu bölümü Visions du Réel’de yer aldı; bölümlerin tümü 2023 Canneséries belgesel dizi ödülüne layık görüldü.

........

© Bianet