Güzin Dino’nun “Türk Romanının Doğuşu” eserinde “İnanılmayacak olay sıralanışları ve rastlantılarıyla” kurulduğunu söylediği ilk Türk romanı Şemsettin Sami imzalı “Taaşşuk-i Talat ve Fitnat”ın yayımlandığı yıl olan 1872, aynı zamanda tarihimizdeki ilk grevin, Kasımpaşa Tersanesi işçilerinin grevinin de gerçekleştiği yıldır.

Bir romanda işçilerden söz edilebilmesi içinse 1927’yi, Mahmut Yesari’nin “Çulluk”unu beklemek gerekecektir. Dünya edebiyatında “Kızıl ve Kara” (Stendhal), “Goriot Baba” (Balzac), “Moby Dick” (Melville), “Oliver Twist” (Dickens), “Ölü Canlar” (Gogol), “Savaş ve Barış” (Tolstoy), “Suç ve Ceza” (Dostoyevski) yayımlanalı çok olmuştur ve edebiyatımız, özellikle de toplumcu edebiyatımız henüz emekleme devresindedir.

Bilgin Güngör’ün Paradigma Akademi Yayınları’nden yeni çıkan inceleme-araştırma kitabı “Toplumcu Türk Edebiyatının Doğuşu (1909-1929)”, bu emekleme ve kendi ayakları üzerinde durma evresini ayrıntılı biçimde, örneklerle ele alan, çok değerli bir çalışma.

Toplumcu Türk edebiyatının ilk örneği olarak Rasim Haşmet’in “Sosyalizm Arkasında” (1909) şiirini gösteren Güngör, Sadri Ertem’in “Çıkrıklar Durunca” (1929) romanına kadar........

© Aydınlık