Almanya-Bavyera eyaletindeki önemli üniversitelerden (eyaletin ikinci üniversitesi) Friedrich-Alexander Üniversitesi’nin Siyaset Bilimi Enstitüsü, 2023 senesi dünya akademik özgürlük endeksini (AÖE) güncelleştirip yayınladı.

Friedrich Alexander Üniversitesi, Times Yükseköğretim endeksinde dünyada 193. sırada, evet, bir Harvard, bir Princeton, bir Oxford değil ama unutmayalım bu endekste, ilk iki yüzde tek bir Türkiye üniversitesi artık yok; bu notu neden koyduğumu yazının sonunda açıklayacağım.

Bu Alman üniversitesinin (FAÜ) AÖE araştırmasına 179 ülke dahil edilmiş, Türkiye bu sıralamada 165. sırada, evet, yanlış okumadınız 165. Sırada. Akademik özgürlüklerde bizden kötü sadece 13 ülke var: İran, Nikaragua, Çin, Suudi Arabistan, Güney Sudan, Ekvator Ginesi, Bahreyn, Suriye, Beyaz Rusya, Türkmenistan, Eritre, Miyanmar, Kuzey Kore. Sadece bu grubun içinde olmak bile Türkiye için bir büyük akademik, siyasal skandal.

Çin’in akademik özgürlük sıralamasında bizden de kötü durumda olması Çin’in 21. Yüzyılda dünyada hiçbir iddiasının olamayacağının kanımca bir kanıtı, 21. Yüzyılın yükselen yıldızları olacağı söylenen Çin ve Türkiye için bu iddiaların çok anlamsız olduğunun göstergesidir bu sıralama. Çünkü akademik özgürlük yoksa yaratıcılık yoktur, yaratıcılık yoksa da rekabet, ekonomik performans yoktur.

Bu endeksin oluşturulmasında FA Üniversitesi beş temel ölçme-değerlendirme kriteri kullanmış:

1-Araştırma ve öğretim özgürlüğü,

2-Farklı akademik çevrelerle ilişki kurma ve araştırmaların yayılması özgürlüğü,

3-Kurumsal özerklik,

4-Kampüslerin güvenliği, yaşamın kolaylığı,

5-Akademik ve kültürel ifade özgürlüğü.

FA Üniversitesinin bu araştırmalarda kullandığı bilgi 1900-2022 yılları arasında derlenmiş 320 bin dolayında gözleme dayanıyor.

Başka ülkeleri bir kenara bırakalım, ben bu sıralamayı (179 ülke içinde 165) Türkiye için gerçekten çok vahim buluyorum çünkü bu sıralama hem bir sonuç hem bir neden.

Sonuç çünkü son minimum 10 seneden........

© Artı Gerçek