GİRİŞ…

Dört bölümden ibaret olan, ilk iki bölümü bu sitede yayımlanan son iki makalemde paylaşılan ve üçüncü ikinci bölümü bu yazımın konusu olan makale 14-16 Temmuz 1959 tarihinde Kerkük’te yapılan Türk katliamına ilişkin olacak. Daha önceki iki makalede I. Dünya Savaşı sonrasında İngiltere tarafından Irak’ta kurulan manda idaresi, Irak idaresi döneminde bu ülkede yaşayan Türkmenlerin (Türklerin) 1924, 1939, 1946, 1954, 1959, 1970, 1980, 1991, 2003, 2004, 2005 ve 2006 yıllarında büyük baskı, tehdit, hapis, sürgün, katil, ölüm, idam ve teröre mâruz kaldıkları, Irak’taki siyasî yapının ülkedeki monarşinin 1958 yılında kanlı bir darbe sonucu yıkılması ve cumhuriyetin ilan edilmesi ve 14 Temmuz 1959 tarihinde gerçekleşen Türkmen Katliamına uzanan süreçten bahsedilmişti. Bugünkü makalede de bahse konu katliam ve sonrasından bahsedilecektir.

14 Temmuz 1959 tarihinde, 1958 yılında Irak’taki monarşiyi deviren askeri darbe sonucunda ilan edilen cumhuriyetin birinci yılının kutlama heyecanı tüm Irak’ta olduğu gibi Kerkük’ü de sarmıştı. Türkmenlerin kutlamalara bu denli coşkulu katılmasının sebeplerinden birisi de sürgüne gönderilen aydınların çoğunun geri dönmesiydi. Halk meskenlerini, esnaf ise iş yerlerini süslemiş ve bayraklarla donatmışlardı. Normal olmayan şey ise militan Kürtlerin ellerinde ipler ve sopalar olduğu hâlde, kamyonlarla çevre köylerden Kerkük merkezine gelmeleriydi ve Halk Ordusu mensubu Irak Komünist Partisi mensubu nice üyenin de beyaz güvercinli elbiseleriyle jiplere binmiş halde şehirde kol gezmeleriydi.

Kavurucu sıcakların biraz azalması üzerine, akşam saat 18.00’den itibaren halk cadde ve sokakları doldurmaya başlamıştı. Resmî yürüyüşe katılanlar, Kerkük’ün Eski Yakası’ndaki Büyük Çarşı’nın giriş noktasında bulunan ve Atlas Caddesi’ne bağlanan köprüye doğru geçmeğe hazır hâle gelmişlerdi. Giyilen rengârenk millî kıyafetlerle halk, bayram sevinci içerisinde türküler söylüyor, millî oyunlar oynuyordu.

Saat 19.00’da ise, resmî geçit başlamıştı. Diğer yandan resmî geçidin ön sıralarında yer alan resmî zevat arasında Belediye Başkanı Mâruf Berzenci ve Irak Komünist Partisi........

© Anadolu Gazete