İfrat ve tefrit…
İfrat ve tefrit…
Ali Sandıkçıoğlu
Bu yazıyı hazırlamaktaki sebep, çok sevdiğim ilmi ile amil, geniş tetebbuat sahibi bir arkadaşım; Almanya’dan bana resimli bir mesaj atmasıdır. Kendisi de attığı mesajı acayip karşılamış ve bana “Bu nasıl bir hastalık ise her tarafta mevcut. Tuttuğumuz adamı nereye koyacağımızı bilemiyoruz. Adam nasıl uçurulur dersi bilenler bilirler” diye bir de not düştü. Arapça okuyanlar bilirler. Telhis kitabında şiirler var. Hepsinin yazılış sebebi belli. Bizler okurken o şiirlerin tamamı, yazarı, niçin yazıldıkları ezberletilmişti. Bir aklı evvel “Kavli Ceyid” isimli kitapta şiirin kime, ne için yazıldığı açık olarak belli iken; şiir, Beni Hamdan krallarından “Seyfud Devlet” diye anılan bir zat için yazılan ve kendi adı Ali ilk çocuğunun ismi de Hasan olduğu için Hz. Ali’ye (RA) benzetilerek medih yapılan bu şiir; günümüzdeki bir cemaatin liderine (……….) uygulanmaya çalışılıyor?!. Tabii bu uyarlamayı yapan da Allah rızası ve samimiyet yoktur. Ne de iki elinde “iki peygamber kılıcı bulunan” bir başka riyakarın ifadesi ile sümme haşa “yer kürede bütün idare tasarrufunda olduğu (!)” iddia edilen, kedini peygamberlerle eş gören tarikat liderinden bu tip hezeyanları yasaklamak için en ufak bir tepki yok (Hemen hemen akıl dışı, şeriata uymayan bu aşırı ifratlar, yakıştırmalar her tarikatta olabiliyor.). O bakımdan biraz inceleme yaptım. Bir kısım Arapça diline ve gramerine sahip arkadaşlarla görüştüm. O değerli arkadaşlarımdan (isimleri mahfuz) mevzu ile alakalı geniş bilgiler aldım. Şunu kesinlikle ifade edelim ki, İslam dininde İfrat ve Tefrit yoktur. İFRAT: Ahlakı davranışların kaynağı olan psikolojik yeteneklerin işleyişinde itidal noktasının ilerisine geçen sapmalar. TEFRİT: Ahlakı davranışlarda itidal noktasının altında kalan sapmalar için kullanılan terim. İTİDAL: Duygu, düşünce, ahlak ve davranışlardaki denge anlamına gelen terim (TDV). Her işte ifrat ve tefritten yani aşırılıklardan uzak olmak ve vasatı yani orta yolu tutmak gerekir. Dinimiz aşırılıklardan kaçınıp, orta yolda olmayı emretmektedir. Peygamber Efendimiz (SAS) bir hadisi şerifinde; “İfrat ve tefritten uzak durun” buyurmaktadır (Buhari). Bir başka hadisi şerifinde ise: “Orta yolu tutun, istikametten ayrılmayın” buyurmaktadır. Bizler okurken Arapça ders kitabı olarak okuduğumuz Telhis isimli bir kitap vardı (Hoca efendilerimiz bilirler.). Yazarı Muhammed ibni Abdurrahman Hatibi Dımışkı hazretleridir. Şerhi Muhtesarul Maanı kitabı, beyitlerini, şiirlerin şerhi Şerhi Ebyatı telhis kitabı vardır. Fesahat ve belagattan bahseder. Bu kitapta şöyle bir şiir yer almaktadır.
“Mübarekül ismi
Eğarrul lakabı
Keriml cirişşa
Şerifün nesebi.”
Bu şiirin kime yazıldığı ve şiir yazılan zat kime benzetildiği açık olarak Durus fil belaga, yazarı Şeyh Muhammed Bamyanı, C.1, S.105’te yer almaktadır. İsteyenler müracaat edebilirler. Şiirin manası: “İsmi mübarek, lakabı meşhur, nefsi cömert ve nesebi şereflidir.” Bazı fesahat ve belagat alimlerine göre CİRİŞŞA........
© Yeni Akit
![](https://cgsyufnvda.cloudimg.io/https://qoshe.com/img/icon/go.png)