menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

İhracatçı sektörler üzerindeki maliyet baskısı rekabet gücünü zayıflatıyor

11 1
17.11.2025

Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu bu zorlu dönemde, ihracat ve turizm gelirleri can alıcı derecede öneme sahip… Turizmde otel doluluk oranları düşerken, turizm gelirleri artıyor. İhracatta yıl içinde rekorlarla övünülürken, bir bakıyorsunuz dış açık birden artış gösteriyor. İhracatın ithalatı karşılama oranı bir türlü istenilen hedeflere gelmiyor. Bunun yanı sıra, ihracatçı sektörlerde, mesela tekstil ve hazırgiyimde yaşanan sıkıntı herkesin malumu… Her iki sektörde de yekililerin demeçleriyle veriler çelişiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, 2024 yılı ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 2.4 oranında artarak 261.9 milyar dolar, ithalat ise yüzde 5 oranında azalarak 344 milyar dolar oldu. 2024 Ocak-Aralık döneminde dış ticaret açığı yüzde 22.7 azalarak 82.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 2025 Ekim ayı yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16.4 oranında arttı ve 90.7 milyar dolar seviyesine geldi. 2025 Ocak-Ekim dönemi dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12.9 oranında artarak 74.4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Yani görüldüğü üzere, dış ticaret açığı azalmıyor, tersine artıyor. Bu yeni bir mesele değil doğru, ancak enflasyon sarmalına girildiğinden bu yana ve dezenflasyon sürecinde sıkılaştırma tedbirleri sebebiyle, ihracatçı sektörlerin durumu hiç de parlak görünmüyor. Bunun pek çok sebebi var; yapısal sorunların yanı sıra bir mesele de ihracatçı imalat sanayiinin rekabet gücü…

DIŞ PAZARLARDA REKABET GÜCÜ

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE), ihracatçı imalat sanayii sektörlerinde kullanılan girdi fiyatlarının zaman içindeki seyrini rakip ülkelerle karşılaştıran bir rekabet gücü endeksi… Endeksin hesaplanmasında ulusal ve uluslararası kuruluşların güncel veri setleri kullanılıyor. Endeks; ara malı, iş gücü, enerji ve finansman maliyeti olmak üzere dört maliyet bileşeninden oluşuyor. Bu üretim maliyetleri her bir ülke için ABD Doları bazında ölçülüyor ve çeyrek dönemler itibarıyla karşılaştırılıyor. Endeksin artması birim üretim maliyetinin rakip ülkelere göre düştüğünü, azalması ise birim üretim maliyetinin rakip ülkelere göre yükseldiğini işaret ediyor. Bu endeksi tamamlayıcı olarak, ihracatçı sektörler ve rakip ülkelerdeki iş gücü verimliliği gelişmeleri hesaplamalara dâhil edilerek verimlilik düzeltilmiş endeks (TÜSİAD-RGEV) de oluşturuluyor. TÜSİAD-RGE ve TÜSİAD-RGEV endeksleri karşılaştırılarak rakip ülkelere kıyasla iş gücü verimliliğinin maliyet gelişmelerini ne yönde etkilediğine dair bilgilere ulaşılıyor. TÜSİAD-RGEV endeksinin TÜSİAD-RGE endeksinden daha yüksek oranda artması, ihracatçı imalat sanayii sektörlerinde iş gücü verimliliğinin rakip ülkelerden daha yüksek oranda arttığına ve bunun da maliyet bazlı göreli rekabeti iyileştirdiğine işaret ediyor.

10 SEKTÖRDE 15 ÜLKENİN
REKABET GÜCÜ KIYASLAMASI

TÜSİAD-RGE; Türkiye’nin 10 ihracatçı imalat sanayii sektörünün rakip ülkelere kıyasla üretim maliyetlerindeki gelişmeleri takip etmek amacıyla oluşturulmuş........

© İlke TV