Yer: Bursa.

Tarih: 28 Aralık 2024.

İçinde bulunduğumuz yıla girmemize sadece üç gün var. Cumhurbaşkanı Erdoğan partisinin Bursa İl Kongresinde konuşuyor: “Faizi kesinlikle indireceğiz. 2025 bunun işaret yılı olacaktır. Faiz inecek ki enflasyon da insin. Bu, bizim olmazsa olmazımızdır.”

Oysa o dönem, bir buçuk yıldır uygulamada olan ve, “Faiz sebep enflasyon netice” tezini rafa kaldıran Erdoğan- Şimşek “rasyonel” kemer sıkma programı dönemiydi. Enflasyona karşı çekilen silahlardan biri de yüksek faizdi!

Erdoğan’ın eski tezini hatırlatan sözleri, haliyle yeni yıla şu soru ile girilmesine neden olmuştu: Şimşek programında sona doğru mu?

Aynı konuşmasında Erdoğan yeni yıla dair şu iddiayı da ortaya koymuştu: “2025’i hedeflerimize uygun şekilde tamamlayarak, son yıllardaki sıkıntılarımızı tarihe gömeceğiz.”

Peki 2025’te, konuşmada açığa çıkan soru nasıl yanıt buldu; ortaya konan iddia karşılık buldu mu?

Yazıda, sınırların el verdiği ölçüde, hükümetin orta vadeli programları (OVP) başta olmak üzere, tüm programları ve bütçelerinin sonuçları üzerinden yanıt arayacağız.

Kemer sıkma programından vazgeçilmedi!

Kimilerine göre program bir çok sorunu çözdü: Ödemeler dengesi krizinin eşiğinden dönüldü, dış denge oldukça olumlu durumda; eksiye düşmüş olan Merkez Bankası net döviz pozisyonu düzeldi; kamu maliyesi toparlandı, bütçe açığı geriledi; ülkenin risk primi geriledi; enflasyon yüzde 100 seviyelerinden yüzde 30’a geriledi; iyi kötü büyüme gerçekleşti, 2025 yılında yüzde 3’ün üzerinde büyüme korundu.

Okurken bir yandan teknik ve sıkıcı gelmiş olma olasılığı yüksek olan bu veriler, diğer yandan “Ben niye hissetmedim iyileşmeyi” dedirtmiştir muhtemelen.

Rakamlara bakıp, “göründüğü kadar da iyi değil” demek de mümkün. Örneğin, geçen yılın aralık ayından bu güne, Merkez Bankası rezervlerindeki altın miktarı yüzde 1.5 bile artmadı. Ama altın rezervi yaklaşık 48 milyar dolar artmış gözüküyor. Niye? Altın fiyatları uçtu da ondan.

Rezervin 44 milyar doları şişkin fiyat. Gururlanma “o biçim” ama biriken rezerv düşük. Hem de onca baskıya rağmen.

Başka veriler de aynı şekilde sorgulanabilir ama mesele daha derin! Birine alkış olan veriler birilerine okkalı tokat çünkü.

Yıllık enflasyon hala yüzde 30’un üzerinde ve çok yüksek! Üstelik de Mayıs 2024’ten beri dünyada, en yüksek ikinci merkez bankası faizine, başka bir ifade ile “tefeci” faizine rağmen.

Ücretli, memur, asgari ücretli ve emeklinin durumu iyice kötüleşti.

Tekstil başta olmak üzere sanayide sıkıntılar arttı. Buna bağlı olarak geniş tanımlı,........

© Evrensel