BM Sistemindeki Çarpıklığın Askeri-Ekonomik Temellerine Katkıdan Kaçınma Zorunluluğu

BM, daha kuruluş aşamasında barışı bozucu unsurlara sahipti. Bağlayıcı karar alma yetkisi olan Güvenlik Konseyi’nde beş üyenin daimiliği ve veto hakkına sahip olmasına karşı itirazlar BM kurulmadan gündeme gelmişti. Fakat bu sistemin kurucuları, askeri ve ekonomik olarak dünyanın geri kalanından oldukça üstünlerdi. Haksızlıklar, zulümler ve soykırımların da temelini oluşturan bu sistemin ayrıcalıklı üyelerinin askeri ve ekonomik üstünlüğü halen devam etmektedir.

Uluslararası sistem, teoride egemen-eşit devletlerden oluştuğundan anarşik özelliğe sahiptir. Önceki dönemin “kuvvet haktır” prensibi gereği, devlet gücü nispetinde istediği toprakları alabilmekteydi. BM, güç kullanarak toprak almayı gayrimeşru kabul etti. Uzlaşmazlıkların diplomasi ve yargı yoluyla çözümü için kurallar/kurumlar oluşturuldu.

BM, gücü yetenin diğerini ezmesini önlemeyi amaçlamaktaydı. Ancak bunu kuranların güçlüler olarak kendilerine ayrıcalık tanımaları önlenemedi. BM Şartı imzalanmadan taslak metindeki ayrıcalıklı ülkeler sistemine itiraz edilmişse de “Dört Müteşebbis Devletin Güvenlik Konseyi’ndeki Oylama Usulüne İlişkin Bildirisi”yle sesler kesilmişti. ABD, SSCB, İngiltere ve Çin’in yayınladığı bildiride işgalden yeni kurtulan Fransa’nın imzası yoktu. Almanya’yı sıkıştırmak isteyen ABD-İngiltere, Fransa’yı da imtiyazlılara eklemişti.

BM kurulmadan itiraz eden ülkeler, askeri-ekonomik bakımdan ABD-İngiltere-SSCB’ye karşı koyacak güçleri olmadığından, en azından BM kurucularından olmak için Şart’ı imzalamışlardı. Nazi işgalinden kurtulmuş Avrupalılar başta olmak üzere yeni bağımsız devletler ABD, BM yardımlarını alabilmek ve uluslararası meşruiyetlerini perçinlemek için BM üyeliğine........

© Turkish Forum