Önce Mısır’ı Mısır yapan Büyük İskender’den az biraz bilgi verelim.

Büyük İskender MÖ 356’da doğdu ve MÖ 323 yılında 33 yaşında öldü. Makedonya Krallığı’nın MÖ 336–323 yılları arasındaki 13 yıl süren kralıdır. Genç yaşında dünyanın 1/3’ünü fethetti.

İskenderiye şehri MÖ 332’de kuruldu. Onun ölümüyle imparatorluk dağıldı, idare kumandan Lagus'un oğlu Ptolemaios Soter'in eline geçti. O da Mısır’da krallığını ilan etti. Mısır'da 300 yıl devam eden bu hanedanın ilk hükümdarıdır. 24 yaşında başa geçmiş, 24 yıl hüküm sürmüştür.

Savaşı sevmeyen Ptolemaios, ülkesinin sınırlarını genişletmek hevesine kapılmadı. Bilim ve edebiyata düşkünlüğüyle, Mısırlıların gelenek ve göreneklerini; akabinde dinlerini de benimseyerek halkın sevgisini kazandı. Eski kanunları, dini törenleri muhafaza etmekle kalmayıp, antik mısır hükümdarlarının lakabı olan “firavun” unvanını aldı.

İSKENDERİYE KÜTÜPHANESİ

Bu yeni devletin merkezi İskenderiye şehriydi. Yeni firavun burayı baştan başa onarıp genişleterek o devrin en meşhur başkenti haline getirdi. Burada meydana getirdiği en önemli eser ise “MÜZE” ve buna bağlı olan “KÜTÜPHANE” idi. Kurulması için saray civarında güzel bir yer seçildi. Müzede o devirde bilinen bütün ülkelerdeki hayvan ve bitkilerin bir örneği vardı. Ayrıca botanik bahçesi ve bir rasathane bulunuyordu.

Bu bilim sitesinde fizik, kimya, tıp, astronomi, matematik, felsefe, edebiyat ve fizyoloji bilgileri için özel evler yapılmıştı. Otopsi yoluyla insan vücudunun incelenmesi için bir anatomi salonu açılmıştı.

İskenderiye kütüphanesi, krallarının kitap satın alma konusundaki kararlı tutumu nedeniyle, kısa sürede çok sayıda papirüs ve parşömen (hayvan derisinden elde edilen kâğıt) kütüphaneye eklenmişti.

İskenderiye kütüphanesi 900.000 el yazmasıyla, antik çağın en büyük derlemesine sahip kütüphanesi oldu. Kütüphanede büyük bir çalışan kadrosu da görev yapıyordu. Eserler papirüslere ve parşömenlere yazılarak rulo şeklinde saklanmaktaydı. Kral tarafından desteklenen bu kütüphane yayınevi işlevini de görüyordu. Kütüphane büyük bilim insanlarına da ev sahipliği yapmıştır. Matematik bilgini Öklid, mekanik bilimci Arşimet, tıp bilimci Herofilos bu kütüphanede çalışmışlardır.

Kütüphanenin müdürü, bulabileceği her yazılı eseri alma yetkisine sahipti. Mısır'a giren her kitabın buraya götürülmesi mecburiyeti vardı. Kitabın burada bir nüshası çıkarılıp sahibine verilir, kitabın aslı ise kütüphanede kalırdı. Bir taraftan da yurt dışına gönderilen memurlar, başka ülkelerde buldukları kitapları satın alıp getirirlerdi.

Böylece, o zamana kadar birçok bilime ait dağınık halde ve kaybolmaya mahkûm durumda olan eserler emin bir yerde toplanmış oldu.

BİLGİYE VARİS OLMAK NE DEMEK?

Bilgiler birbirinin varisidir. Bir sonraki bilgi, bir önceki bilginin mirası üstüne yükselir. Bu haliyle bilgi kümülatiftir. Bilginin sahibi yoktur, sahibi Allah’tır.

“Augustus eşiği” diye bir tabir vardır: yücelik, büyük devlet olma eşiği.

Roma, Mısır’ın mirasını üstlendiğinde cihan devleti olmuştur.

Bu tarih Roma tiranı Oktavianus’un Mısır........

© Enpolitik