“Bende bu cehennem gibi yürek olma­sa Ferhat’ın dağları delen sabrı olmasa Bir de cana can katan o sevdan olmasa Ah, bu çile çekilmez.” Erol Evgin

3 Mart tarihli “Sabırlı Koşucu” başlıklı yazımız­da dez-enflasyon süreci­nin meşakkatlerini ele al­mıştık. Ardından 18 Ağus­tos günü “Santim Santim” ile yıllara yayılmış tek hane yolculuğunu de­ğerlendirip hayat pahalılığı – enf­lasyon ayrımını irdelemiştik. Geçti­ğimiz hafta ise Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, hayat pahalılığı sorununun çözümü için tek haneli enflasyon hedefine sabır­la ulaşılacağını vurguladı.

Eylül ayı tarımsal girdi maliyetle­rinin (Tarım-GFE) açıklanmasıyla gıda değer zincirinin yapısı iki kat­manda okunuyor:

* Yapısal fiyatlar,

* Arızi şoklar.

Ekim ayı tarla çıkış fiyatları (Ta­rım-ÜFE) ile değerlendirildiğinde gıda fiyatlarını ürün bazında değil, maruz kaldıkları fiyat şokunun do­ğası üzerinden okumak daha isabet­li, zira aynı tarımsal maliyet yapısı altında meyve W artarken protein grubu 2’de kalıyor.

Tarım girdi maliyetleri 4 sevi­yesinde istikrarlı seyrederken tarla çıkış fiyatları E oranında. Arada­ki fark, zirai don ve kuraklık etkisi­nin yansıması. Zira tüketici fiyatları (TÜFE) sepetinde gıda enflasyonu 4 oranında.

Tarım girdisi yapısal fiyatlara bağlı şekillenirken tarla çıkış fiyat­ları rekolteye yani;

* Bir yandan meteorolojik ko­şullara,

* Diğer yandan mahsulün dön­güsüne (“var yılı” – “yok yılı”) bağlı.

Tarım girdi maliyetleri zirai don arifesinde ( seviyesine kadar geri çekilmişti. Ancak yazın yaşa­nan iki şok maliyetleri tekrar 0 üzerine çıkardı. Aslında tarım gir­disinde hizmet fiyatları sabırla ge­rilemeyi sürdürüyor. Geçtiğimiz yıl 0’lerin üzerinde astronomik zirve yapmış veteriner hizmetleri Eylül ayı itibariyle W oranına ka­dar yavaşladı. Toplam hizmet enf­lasyonu TÜFE ile uyumlu şekilde 6 oranında.

Buna karşın materyal........

© Dünya