Yatırım fonları “tasarruf sahibinin en güvenli alternatifi” olarak bilinir. Banka mevduatına göre daha esnek, hisse senedine göre daha risksiz, düzenleyicinin gözetiminde bir alan… Fakat son haftalarda yaşananlar bu vitrinin ardında neler döndüğünü bütün çıplaklığıyla ortaya koydu. Fon satıp günlerce parasını alamayan yatırımcılar, TEFAS’ın takas saatini uzatma kararı, Takasbank’ın teminatları yükseltmesi… Belki de daha önemlisi, fonlara ilişkin itirazların artık piyasa içinden de alenen yükselmesi.

Sanki tek bir fonun ya da tek bir yöneticinin hatasıymış gibi sunulsa da yaşananlar münferit değil. Bu, serbest fonların belli çevrelerce nasıl sessiz bir fiyat şişirme mekanizmasına dönüştürüldüğünün, düzenleyici kurumların ise yıllardır bu tabloya göz yumduğunun göstergesidir. Serbest fonlara ve para piyasası fonlarına tanınan alan, zaman içinde piyasada manipülasyona imkan yaratmış durumda.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun serbest fonlarla ilgili kitapçığına bakıldığında bile tablo çok şey anlatıyor. Portföy sınırlaması yok; fonların ne kadar risk alabileceğine ilişkin bir üst sınır yok; kaldıraç kullanımı neredeyse tamamen serbest; nitelikli yatırımcı tanımı ise sadece bir milyon liralık varlığı olan herkesi kapsıyor. Tüm bunlar kağıt üzerinde “esneklik” gibi dursa da pratikte fonları manipülasyona en açık yatırım aracına dönüştürüyor.

Son yıllarda bazı serbest fonların düşük likiditeli hisselerde yüksek pozisyon aldığı, fiyatları yukarı çektiği, getiri tablosunu parlatıp TEFAS’a açıldıktan sonra yeni gelen yatırımcıların parasını bu şişirmeyi sürdürmek için kullandığı artık sektör sırrı olmaktan........

© Birgün