Anımsayacaksınız, bu köşede 11.06.2024 tarihinde esnafların kredi kartı yoluyla yaptıkları tahsilâtlarından bankaların aldığı komisyon oranının fahiş olduğunu dile getirmiştim. Şimdi de konunun bir başka boyutunu ele alacağım.
Ülkemizdeki işletmelerin çok büyük bir çoğunluğu mikro ve küçük işletme niteliğindedir. Birçoğunun çalışanı yoktur. Veya bir-iki kişi çalışmaktadır. İşte bu işletmeler, esnaf ve sanatkârlar odalarında örgütlenmektedir. Odaların, Birlik, Federasyon ve Konfederasyon olmak üzere her biri tüzel kişiliğe sahip üst örgütlenmesi vardır.
Diğer taraftan bu örgütlerin tümü, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu niteliğine sahiptir. Bu bağlamda il Birliklerinin, her birinde esnaf sicili bulunmaktadır. Sicil memurluğu, işe bağlayan, işini kapatan esnafı izlediği gibi işyerini kapatmamakla birlikte meslek değişikliği yapan ya da meslek terkini yapan esnafları da kayıt altına almaktadır. Bu işlemlerin istatistikî birleştirmesini Konfederasyon yaparak kamuoyuna duyurmaktadır.
***
Konfederasyon'un internet sitesindeki sayısal verilerden aşağıdaki saptamaları yapmak mümkündür:
01.01.2020 tarihinden 31.05.2024 tarihine kadar olan dönemde yeni açılan işyeri sayısı sürekli azalma eğiliminde olmuştur. 2021 yılındaki azalma oranı çok yüksektir. 2021 yılından sonra 2022 yılında artış olsa da 2023 yılında tekrar azalma yaşanmıştır. 2024 yılı tamamlanmamıştır. Ancak, azalma yönünde eğilimin sürdüğü görülmektedir.
Diğer yandan, işi bırakma anlamına gelen “sicil terkini” ise aynı dönemde sürekli artmıştır. 2020 yılında % 22 olan iş bırakma oranı, 2023 yılına kadar sürekli artmış ve % 35,6 oranına ulaşmıştır. 2024 yılının ilk beş ayında da iş bırakma aynı oranda sürmektedir.
Aynı dönemde iş ve meslek değişikliğini gösteren “tadil” işlemi yapan esnaf sayısı da oransal olarak sürekli artış göstermiştir. 2020 yılında (,4 olan oran, 2023 yılında 5,1'e ulaşmıştır.........