Cumhuriyetimizin kuruluşunun 102.yılını kutladığımız bu günlerde, Cumhuriyet’e giden yolun taşlarının döşendiği Millî Mücadele ile ilgili çok ilginç bir kitap okudum. İlginç diyorum çünkü Millî Mücadele’mizin karşı tarafında yer alan Yunanistan’da yaşananlarla ilgili şimdiye dek bir bilgiye sahip olmadığımı gördüm. Biz Millî Mücadele’nin her safhasını en ince ayrıntısına kadar okumuştuk. Mustafa Kemal’den, Kazım Karabekir’den, İsmet İnönü’den, diğer paşaların anılarından ve tarihçilerin anlatımlarından Millî Mücadele esnasında hangi tepede, hangi meydanda neler olduğunu biliyorduk. Ancak bunun bir de tam tersi vardı. Megali İdea (Büyük Ülkü) diye diye neredeyse tüm Anadolu’yu işgale kalkışan bir Yunanistan gerçeği vardı. İşte bu gerçekten yola çıkan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Esra Özsüer, Türklerin Millî Mücadele, Yunanların “Küçük Asya Felaketi” dediği dönemi en ince ayrıntısına kadar Yunan belge ve bilgileriyle kitaplaştırdı. İsmini de “Megali İdea-1821 Mora İsyanı’ndan 1922 Küçük Asya Bozgunu’na” koydu.

Bu yıl içinde, atalarımın mübadele yolculuğunu anlattığım Vatanı Yüreğinde Taşıyanlar kitabı için Yunanistan ve dönemle ilgili çokça kitap okumuş biri olarak bu kitap adeta can suyu gibiydi. Kitabın ithaf kısmı başlı başına yüreklere dokunuyordu. “Gazi Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşları ve aziz şehitlerimiz bilinmeyen Türklere…”

Mora’dan başlayan ancak kökleri çok daha eskilere dayanan Yunan Megali İdea’sının tüm kodlarına girmiş yazar Esra Özsüer. Türklerin yönetimi altında 500 yıl yaşamış Yunanların, Mora’dan itibaren her kazanım elde ettiğinde daha fazlasını istemesinin altında “Büyük Yunanistan” fikrini görüyoruz. Türkleri “barbar, kaba” insanlar olarak niteleyen Yunanlar, onlardan kurtulmak için hep bir çaba içindeler. Bunu yaparken de başta İngiltere olmak üzere dönemin egemen güçleri tüm güçleriyle hep arkalarında…

Hasta adam diye niteledikleri Osmanlı Devleti’nden, Türklerden intikam almak için çabalıyorlar sürekli. Bu yüzden toplumun tüm katmanlarına sirayet eden “Megali İdea” fikirleriyle birlikte Balkan Savaşlarında akıllarına bile gelmeyen bir başarı elde ediyorlar. Bir anda Selanik başta olmak üzere çok fazla toprak sahibi olan Yunanistan’ın burada durması beklenirken Anadolu’ya, İstanbul’a doğru hamle yapıyorlar…

Beni kitapta şaşırtan kısım, Yunanistan’ın savaşın hiçbir döneminde tek ve organize şekilde hareket etmemesi oldu. Venizelos ve Kralcılar diye ikiye bölünen Yunan toplumu bu durumdan........

© Yeni Ufuk Dergisi