menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Algoritmaların gölgesinde yeni düzen: X üzerinden tartışmalar

32 7
01.12.2025

Teknoloji ve medyadaki dijitalleşmenin iyimser düzeyde ele alınmasına karşı son dönemde ortaya çıkan ve erken sayılabilecek bir eleştiri Evgeny Morozov’un “The Net Delusion” isimli çalışmasıdır. Morozov’a göre, sosyal ağlar ve internet üzerinden baskılanan dünyamız, zannedildiği kadar iyi bir hayat sunmamaktadır bize. Duygu ve düşüncelerin yönlendirilmesi kadar devlet ve devlet dışı aktörler eliyle manipülatif bir araca dönüşen medya araçları, distopik bir dünyayı da beraberinde getirmektedir. Özellikle son on yılda Cambridge Analytica skandalı ve Brexit gibi süreçlerde seçmenlerin manipüle edildiği ve birçok ülkede aşırı sağ ve popülist siyasete yönelik destekler verildiği bilinen gerçekler.

Morozov’a göre yeni bir “Soğuk Savaş” cephesi olarak da değerlendirilen yeni medya teknolojileri, özellikle Batı açısından politik yönü baskın bir biçimde araçsallaştırılmıştı. Medyadaki mevcut teknolojilerin ilk nüvesi olan blog ve internet platformları, Soğuk Savaşın bu alana taşındığını gösteriyordu. Nitekim ABD eski Başkanlarından Clinton, internet özgürlüğünü teşvik etmenin küresel gelişim adına önemli olduğunu, bilgi özgürlüğünün de demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesi için bir araç olabileceğini savunuyordu. Morozov’un ifadesiyle, “sanal duvarlar delinecek, bilgi perdeleri kaldırılacak, dijital samizdat desteklenecek ve blog yazarları birer muhalif olarak kullanılacaktı”.

İnterneti bir özgürlük aracı olarak tasarlayan Batı, zamanla İran, Rusya ve Çin gibi ülkelerdeki muhalif hareketleri internet üzerinden tahkim edecek ve onları özgürleştirecekti. Medenileştirme misyonunun modern bir versiyonu olan internetin bu şekilde kullanımı, Soğuk Savaşı andırır bir politik hatta ilerliyordu. Bilgi duvarları ile Berlin Duvarı’nın yıkılması arasında kurulan paralellikler, Batı ile özgür olmayan dünyanın mücadelesinde internetin yeni ve çetin bir mücadele sahası olacağını........

© Yeni Şafak