Trump’ın birinci yılında Amerikan dış politikası |
Trump’ın ikinci başkanlık döneminin ilk yılı Amerikan dış politikasında oldukça köklü değişikliklere sahne oldu. Bu süreçte Amerika’nın artık kendi kurduğu uluslararası liberal düzene eski koşullarda liderlik etmek istemediğini gördük. Batı ittifakı içinde uzun yıllardır tartışılan ‘yük paylaşımı’ tartışmasının Amerika’nın geleneksel müttefiklerine ‘yük devri’ şeklinde tezahür etmesi kayda değerdi. Dış yardımları sona erdirerek Amerika’nın NATO gibi ittifaklardaki rolünü yeniden tanımlayan Trump yönetimi, Gazze ve Ukrayna’daki ‘barış’ arayışlarıyla ezber bozan adımlar attı. Çin başta olmak üzere birçok ülkeye ek vergiler üzerinden uluslararası ticaret rejimini temelden değiştiren Trump, İran ve Venezuela’ya karşı askeri güç kullanarak uluslararası güç kullanma normlarını da yeniden tanımladı. Amerika’nın diğer ülkelere karşı liberal ahlaki üstünlük tavrından ve demokrasi promosyonu çabalarından hızlıca uzaklaşması, çok daha somut çıkar bazlı bir dış politika izlemesiyle eşzamanlı gerçekleşti.
DIŞ YARDIMLARIN SONU VE İTTİFAKLARIN YENİDEN TANIMLANMASI
Trump’ın işbaşına geldiği gün imzaladığı bir kararnameyle dış kalkınma yardımlarını askıya alması, Amerika’nın geleneksel dış politikasının köklü bir değişimle karşı karşıya olduğunun habercisiydi. Dünyanın farklı ülkelerinde AIDS’le mücadeleden siyasi şeffaflık programlarına kadar birçok programın fonlarını kesen Trump yönetimi, Amerika’nın artık dünyanın sorunlarının sorumluluğunu üslenmeyeceğini ilan ediyordu. USAID gibi dev bir dış yardım kuruluşunun kapısına kilit vuran Trump, İsrail’e dış yardımı kesmedi ancak Amerikan yardımını gündeme getirmekten de çekinmedi. Amerika’nın yardımının Amerikan çıkarlarına doğrudan hizmet etmesi gerektiği kriterini defalarca tekrarlayan Dışişleri Bakanı Rubio gibi Trump yönetimi yetkilileri Amerikan ‘yumuşak gücünün’ en kilit araçlarından birinden vazgeçtiğini ilan ediyordu.
Trump’ın Amerika’sı yumuşak güç enstrümanlarının yanı sıra sert gücünü de yeniden düşündüğünü NATO’yla ilişkilerinde gösterdi. İlk başkanlık döneminde NATO........