Dinleri, ideolojileri, siyasi ve ekonomik sistemleri bütünsel olarak düşünmediğimiz, onların teoride iddia ettiklerini hayata, pratiğe toptan geçirmediğimiz, parçalarının iyi, orijinal olduğuna dikkat etmediğimiz; (sistemin emrettiği şekilde uygulamadığımız) zaman birçok sıkıntı ve aksaklık ortaya çıkıyor. Bu sebepten dinlere inanan, ideolojileri ve sistemleri savunan insanlar bu aksaklıkları ve onların hayat pratiğinde oluşturduğu olumsuzlukları/yanlışları sisteme/dine değil uygulamadaki eksikliklere bağlıyorlar. Bu mücerret cümleleri şu müşahhas misalle nazara vermek istiyorum.
Karmaşık bir yapıya sahip olan ve binlerce parçası bulunan bir arabanın/otomobilin en önemli, en kıymetli, en olmazsa olmazı hangi parçasıdır? Veya soruyu şöyle soralım bir otomobilin veya herhangi bir motorlu aracın parçalarını önem sırasına göre numaralandırırsak karşımıza nasıl bir sırlama gelir? Elbette her parçanın kendince bir değeri var. Lakin bazıları olmazsa olmaz. Bir otomobilin en temel parçalarını önem sırasına göre listelersek karşımıza şöyle bir tablo çıkar;
1- Şase
2- Kaporta
3- Motor…
Bu sıralamada şase her zaman yerini korur. Sonrakilerin yerleri ise kişilere göre değişebilir. Çünkü şase temeldir, o olmaza diğerlerini nereye koyacaksınız? Bu misalde olduğu gibi her dinin, her felsefi görüşün, her sistemin, her ideolojinin... Üzerine bina edildiği görüş........