Kültür ve cinsellik |
Cinsellik, insan olmanın en temel ve evrensel deneyimlerinden biridir. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre cinsellik; kişinin hayatı süresince insan olmanın esas bir özelliği olduğunu ve cinsel rolleri, cinsel kimliği, cinsel yönelimi, üremeyi içermekle birlikte duygusal, sosyal, psikolojik, etik ve kültürel boyutları da kapsayan bir kavramdır. Yani doğuştan gelen fizyolojik bir işlev olmaktan çok daha fazlasıdır. Yaşadığımız coğrafyaya, içinde büyüdüğümüz aileye, toplumsal değerlerimize ve öğrendiğimiz davranış kalıplarına göre şekillenir. Bu nedenle cinsellik evrensel olsa da yaşanma biçimleri kültüreldir.
UNFPA’ya göre kültür, toplumların kimliğinin ayrılmaz bir parçası olup insanların bedenlerini nasıl algıladıklarını, yakın ilişkilerini nasıl kurduklarını ve cinselliği nasıl ifade ettiklerini doğrudan etkiler. Tam da bu yüzden bazı toplumlarda cinsellik rahatlıkla konuşulurken bazı toplumlarda hala tabu olarak görülür. Bazı kültürlerde de cinsel eğitim erken yaşta başlarken bazı kültürlerde çocukların ve gençlerin bu konudaki bilgiye erişimi kısıtlanır. Bu kültürel farklılıklar, bireylerin cinsel sağlık ve beden farkındalığını, ilişkilerindeki güç dengesini belirleyen önemli unsurlardır.
Batı toplumlarının önemli bir kısmında cinsellik bireysel özgürlük ve ifade temelinde değerlendirilir. Kuzey Avrupa ülkelerinde bu yaklaşım daha da belirgindir. İsveç, Norveç, Danimarka gibi ülkelerde cinsel sağlık bir insan hakkı olarak görülür ve UNICEF ile Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği çerçeve doğrultusunda cinsel eğitim, okul müfredatına erken yaşlardan itibaren dahil edilir. Bu ülkelerde verilen cinsel eğitim yalnızca üreme biyolojisini öğretmez. Sınırlar, onay, beden güvenliği, cinsiyet eşitliği ve sağlıklı ilişkiler gibi konuları da kapsar. Yapılan araştırmalar, kapsamlı cinsel eğitimin erken yaşta verilmesinin bireyleri riskli davranışlardan koruduğunu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları azalttığını ve erken gebelik oranlarını düşürdüğünü gösteriyor. Bu nedenle Kuzey Avrupa’da cinsellik konuşulabilir,........