Eskişehir Kırkgöz Kayalıkları |
Ankara’dan aracımızı alıp, yavaş yavaş süzülerek vardık Eskişehir’e...
Eskişehir, Antik ve Orta Çağlarda Yunanca “Dorylaion”, Latince “Dorylaeum” ismi ile tanınan bir kentti.
Yıkık ve terkedilmiş olan Dorylaion - Şarhöyük'ün yakınında, harabenin güneyinde kalan bölgede yeni bir yerleşim yeri oluşmuştur. İskoç arkeolog ve Yeni Ahit uzman William Mitchell Ramsay'ın bildirdiğine göre, büyük olasılıkla Dorylaion harabelerine “Eskişehir” adı verilmiş ve bu ad o zamandan günümüze dek ulaşmıştır.
***
Eskişehir ili sınırları içinde yer alan Kırkgöz Kayalıkları, Anadolu’nun en özgün jeolojik ve kültürel peyzajlarından birini oluşturan, hem doğal hem de arkeolojik açıdan son derece zengin bir alandır.
M.Ö. 8’inci yüzyıla gşderek Frig Uygarlığı’nın izlerini taşıyan kaya yerleşimleri, dinsel mekânlar, oyma odalar ve savunma amaçlı düzenlemeler ile Kırkgöz bölgesi, yalnızca bir doğal oluşum değil aynı zamanda binlerce yıllık bir medeniyetin taşlara kazınmış tarihî hafızasıdır.
***
Eskişehir–Afyon–Kütahya üçgeninde yer alan geniş Frigya coğrafyası, dağlık kayaç yapıları, volkanik oluşumları ve oyulmaya elverişli tüf tabakaları sayesinde benzersiz bir kültür-sanat geleneğinin gelişmesine imkân sağlamıştır. O dönemin apartmanları olarak anılan Kırkgöz Kayalıkları da, bu mirasın en etkileyici örneklerinden biridir.
***
Kırkgöz Kayalıkları, volkanik kökenli tüf adı verilen gözenekli bir kaya türünün oluşturduğu yumuşak, kolay işlenebilir ve zamanla sertleşen jeolojik bir zemine sahiptir. Bu kaya türü milyonlarca yıl önce İç Anadolu’daki volkanik aktiviteler sonucu oluşmuştur.
***
Peki bu tüfün özellikleri nelerdir?
Oyulmaya elverişli yumuşak doku, zamanla sertleşme eğilimi, hava ve su etkisiyle şekillenebilirlik, kaya yüzeylerinde doğal oyuklar ve çatlaklar meydana getirmesi.
Bu özellikler sayesinde Frig ustaları kolayca kaya mezarları, odalar, şömineler, tapınak nişleri ve savunma yapıları oyabilmiştir.
Rüzgâr ve yağmurun binlerce yıl süren aşındırıcı etkisi, Kırkgöz Kayalıklarını estetik ve dramatik bir........