Bu makalemizde de din ve şeriat arasındaki hukukî yönden farkı üzerinde duracağız.

İslâm hukukçuları şeriatı dinin “hukuk” alanı olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Malum “ahkâm-ı diniye” dört temel esas üzere müessestir. Bunlar; “itikat, ibadet, ahlâk, hukuk” şeklinde ifade edilmiştir. Hukuk, muamelât ve ukubatı tanzim eden kurallardır. Şeriat, işte dinin bu yönünü konu edinir. Taraf-ı İlâhîden va’z edilen din itikat, ahlâk, ibadet ve hukukun tamamını kapsamı alanına alırken “şeriat” yalnız hukuk alanını tanzim eden kuralları ihtiva eder. Hanefî fukahası “Kur’ân, sünnet ve icmâı ifade etmek amacıyla “usûlü’l-fıkh” yerine “usûlü’ş-şer’” tamlamasını tercih etmişlerdir. İtikada ait bölümüne “usulü’d-din” muamelat yönüne ise “fürûu’d-din” denilmiş ve “iman ile ameli” birbirinden ayırmışlardır.

Bediüzzaman da “daire-i itikadı, daire-i muamelâta karıştırmaya mecburiyet yoktur.” (Münazarat, s. 41.) buyurarak inanç ile muamelat arasındaki farka dikkat çekmiş ve fukahanın “Hüküm koyucu Allah, hükmü açığa çıkaran ise şeriattır”........

© Yeni Asya