Şerri def etmek (1) |
İnsanoğlu hayatı boyunca sayısız tercih yapar. Bu tercihlerin doğruluğu ise kişinin huzur ve saadetini derecesini belirler. Peki, doğru tercihin ölçüsü nedir?
İşte bu noktada, hayatı tanzim eden temel bir prensip devreye girer: “Def-i şer, celb-i nef’a râcihtir.”
Yani zararı ortadan kaldırmak, faydayı kazanmaktan daha öncelikli ve daha değerlidir.
Çünkü zarar giderilmeden elde edilen her fayda, çürük bir zemin üzerine inşa edilmiş olur. Böyle bir yapının yıkılması kaçınılmazdır.
Bu hakikat sadece bir fıkıh kaidesi değil, Kur’ânî terbiyenin, Nebevî hikmetin ve insan ruhunun derinliklerine işlemiş bir ölçüdür. Mecelle’de bu düstur, “Def’-i mefâsid, celb-i menâfi’den evlâdır” (md. 30) şeklinde yer alır. Hayatı düzenleyen bu sır, yalnız nazarî bir ölçü değil; pratikte, iş hayatından sağlığa, eğitimden ibadete kadar kendini gösterir:
Günlük Hayattan Misaller
İş hayatında: Yeni yapılan bir eve taşınmadan önce içindeki molozlar ve atıklar temizlenir. Bahçeye meyve-sebze ekmeden evvel, yabanî otlar ayıklanır.
Sağlıkta: Zehirlenen bir hastaya doğrudan gıda verilmez; önce zehrin kaynağı temizlenir.
Eğitimde: Faydalı bilgilerle donatmadan önce, bireyin........