Piyasanın en sevdiği oyun aslında ip üzerinde cambazlık yapmaktır. Denge gerekir, hükümetler, halk, şirketler ve piyasalar onu izlerler denge bozulacak mı diye korkarak. Bazen fazla serbest bırakılan piyasalar, kendi hâline bırakılmış bir tarla gibi diken basar; bazen de devletin eli öyle bir sıkılaşır ki, toprağın nefes alması bile zorlaşır. İşte tam bu noktada “denge” dediğimiz o nazlı misafir devreye girer. Ekonominin sıhhati, tıpkı insanın tansiyonu gibidir; çok yükselirse başınız ağrır, çok düşerse başınız döner.

Bir ülkede ekonomi kapitalizm, liberalizm ve sosyalizm anlayışları arasında bir dengede olmalıdır. Eğer bunun dengesi bozuldu mu; biri diğerinin üstüne çıkar. Aşırı serbest piyasa, rekabeti öldürür; güçlü şirketler tekelleşmeye başlar. Elon Musk gibi birkaç dev oyuncunun, ABD’de uzaydan enerjiye kadar birçok sektörde söz sahibi olması buna tipik bir örnek. Kurumlar ceza yazmaktan bile çekiniyorlar. Bu otorite boşluğunu, “ben yönetirim” diyen sermaye dolduruverir. Ama aşırı kapalı bir ekonomi de çare değildir; siyaset tüm kararları tek elden verirse piyasa korkar, yatırımcı geri çekilir, maaşlar düşer, kalite kaybolur. Yani denge sadece arz talep arasında değil anlayış ve yaklaşımlarla da sağlanmalıdır.........

© Yeni Ankara